خلاصة:
ترجمۀ لفظبهلفظ آثار ادبی بهویژه آثار آن دسته از ادیبانی که افکار فلسفی و دینی را در نوشتههای خود بیان میکنند، همواره دشواریها و چالشهایی را پیش رو داشته است. از جملة این چالشها میتوان به مواردی اشاره کرد که در سطح جملهها و ساختار آنها و همچنین در سطح معادلیابی در فرایند ترجمة لفظبهلفظ این متون روی میدهد. کتاب البدائع والطّرائف نوشتة ادیب فیلسوف جبران خلیل جبران است که در آن به ابعاد مختلفی از زندگی، ایدهها، و رویدادهای اجتماعی توجه دارد و با آرای فلسفی خود به بیان نگرشها پرداخته است. جستار حاضر کوشیده است با روش توصیفی ـ تحلیلی ترجمة این کتاب از سیمین پناهیفرد را با عنوان اندیشههای نو و شگفت در سطح تعادل واژگانی و جملهای ازمنظر شکل و محتوا بررسی کند و راهکارهایی را بهمنظور بهبود سطح کیفی ترجمة آثار ادبی بهطور کلی و ترجمة این اثر بهطور خاص ارائه دهد. برآیند پژوهش نشان میدهد مترجم در بیشتر موارد درصدد ارائة ترجمة لفظبهلفظ و وفادار به ساختار متن مبدا بوده است و این امر باعث شده ساختار بسیاری از جملات عربی به زبان فارسی منتقل شود که درنتیجۀ ناهمگونی ساختار این جملات و ترکیبهای نامناسب آن باعث ایجاد ابهام در متن شده است. ترجمۀ مذکور گاهی در سطح واژگان و اصطلاحات تخصصی نیز ازلحاظ معادلیابی با چالشهایی مواجه بوده است.
Literal or word by word translation of literary works especially translation of those literary men that state philosophic, religious thoughts in their works, has always created some difficulties and challenges. Some of these challenges that we can point out are some elements that are in the surface structure, finding synonyms, and all kinds of literal translation from those texts. Jibran Khalil Jibran’s "Albadae'e wa altaraef" focuses on various types of life, views, and social events and with his philosophical opinions, he speaks about his ideas. The researcher, using a qualitative method, tries to analyze Simin Panahi Fard’s translation of this book entitled "New and Wonder Thought" at the level of lexical and sentence equivalency, from the form and meaning points of view. The researcher has tried to give some solutions in order to generally improve the qualitative level of the translation and specially translation of this work. The result of the research shows that the translator has tried to have a loyal literal translation or word by words toward the structure of the origin text, which has caused the structure of many Arabic sentences to move to Persian language; as a result, heterogeneity in the structure of these sentences and improper constructions make ambiguities in the text. Sometimes this translated book has faced some challenges to find suitable equivalents for the technical vocabulary and expressions.
ملخص الجهاز:
برآیند پژوهش نشـان میدهد مترجم در بیش تر موارد درصدد ارائۀ ترجمۀ لفظ به لفظ و وفـادار بـه سـاختار مـتن مبدأ بوده است و این امر باعث شده ساختار بسیاری از جمـلات عربـی بـه زبـان فارسـی * دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان ، تبریز، ایران (نویسندٔە مسئول ) Hajizadeh_tma@yahoo.
٣,١ پیشینۀ پژوهش با توجه به بررسیهایی که نگارندگان جستار حاضر داشته اند، مقاله ای درمورد نقد و ترجمۀ کتاب البدائع والّطرائف نوشته نشده است ، اما مقاله هایی با عناوین و موضـوعات مـرتبط بـا ترجمۀ سایر آثار این ادیب و نیز دربارٔە ترجمۀ کتاب های ادبی سایر ادیبان ، که نمونه هـایی از متون ادبی به شمار می رود، نوشـته شـده اسـت کـه در ذیـل بـه دو مـورد از ایـن آثـار اشاره میشود: الف ) مقاله ای باعنوان «نقد تقابلی ترجمه های فارسـی الأجنحـۀ المتکسّـرة جبـران خلیـل جبران » نوشتۀ سیدان (١٣٩٥)؛ رویکرد نویسنده در این مقاله مبتنیبر تقابـل و مقایسـۀ انـواع ترجمه های کتاب الأجنحۀ المتکسّرة است که نگارنده در آن به ابعاد مختلفی از ترجمه توجـه داشته است ؛ ازجمله تأثیر ادبی، انسجام جملات ، بافت متن ، انسجام متنی، معنای کلام ، و نیـز انواع معادل یابی واژگانی ؛ ب ) مقالۀ دیگری نیز باعنوان «نقدی بر ترجمۀ العبرات منفلوطی برمبنای تسـلط بـر زبـان مبدأ و مقصد» نوشتۀ گیتی و همکاران (١٣٩٢) است .