خلاصة:
هدف از این پژوهش، ساخت و اعتبار یابی مدلی جهت ارزیابی بعد آموزشی در نظام آموزش از دور بود. این پژوهش ازنظر هدف، پژوهشی کاربردی میباشد که با رویکرد آمیخته اکتشافی (کیفی و کمی) انجام گرفت. مشارکتکنندگان این پژوهش در بخش کیفی 15 نفر از اساتید و پژوهشگران آموزش از دور بودند که به صورتی هدفمند انتخاب و با آنها مصاحبه گردید. در بخش کمی مطالعه نیز جامعه آماری هدف (مدیران، برنامهریزان و کارشناسان سازمان مرکزی دانشگاه پیام نور) بودند که 215 نفر از آنان بهصورت نمونهگیری در دسترس انتخاب و از آنها خواستهشده تا پرسشنامه پژوهش را تکمیل کنند. این پرسشنامه مشتمل بر 52 شاخص بود که روایی محتوای آن با استناد به نظر متخصصان و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 89 /0 ارزیابی و مورد تأیید واقع شد. برای تحلیل دادههای بخش کیفی از کدگذاریهای باز و محوری بهره گرفتهشده و برای تجزیهوتحلیل دادههای کمی حاصل از پرسشنامه نیز علاوه بر شاخصهای گرایش مرکزی از تحلیل عاملی تأییدی استفاده گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که مدل جامع ارزیابی بعد آموزشی در یک سیستم آموزش از دور دارای 7 بعد سازمان یاد دهنده؛ یاد دهنده؛ یادگیرنده؛ مبانی پداگوژی، تئوری و نسلهای فناوری؛ مواد و محتوای آموزشی؛ روشها و رویکردهای آموزشی؛ و زمان و مکان آموزشی با 52 شاخص ارزیابی مرتبط است که با بهرهگیری از روششناسی و ابزار مناسب میتوانند برای ارزیابی بعد آموزشی نظام آموزش از دور مورداستفاده قرار گیرند.
This paper aims to design and validate a model for evaluation of educational aspect in distance education system. As an applied research, an exploratory mixed methods approach was used. The participants in the qualitative study included 15 professors and researchers who were purposefully selected and interviewed. The statistical sample in the quantitative part of the study consisted of 215 managers, planners and experts of Payam Noor University Central Organization who were selected by convenience sampling and were asked to complete the research questionnaire. The questionnaire consisted of 52 indices whose content validity was evaluated by experts and its reliability was confirmed by Cronbach's alpha coefficient of 0.89. Open and axial coding was used to analyze the qualitative data, and confirmatory factor analysis was used in addition to the central tendency indices. The findings showed that a comprehensive model of educational evaluation in a distance education system consisted of following seven aspects: Organization, teacher, learner, pedagogy and technology generation, educational materials and content; educational methods and approaches; and learning time and place. It also revealed that this model covers 52 indicators which can be used for evaluating educational aspects of the system via appropriate appraising methodology and tools
ملخص الجهاز:
در تعریفی دیگر، آموزش مجازی محیطی برای ارایۀ کلیۀ کارکردها، وظایف و خدمات یک دانشگاه است که با 1 Climent 2 Cabrillana 3 Fitzpatrick 4 Uthman 5 Ahmed 6 Kinshuck 7 Wasis استفاده از سامانه های چندرسانه ای و فناوری اطلاعات و ارتباطات طراحی و آماده میشود تا در آن فرایند یاددهی - یادگیری به صورت گروهی یا فردی، هم زمان یا ناهم زمان ، برخط یا نا برخط انجام پذیرد (ابراهیم زاده ، ١٣٨٦).
در خصوص ارزیابی تناسب ابزارهای تألیف محتوای موجود برای ایجاد منابع یادگیری الکترونیکی هند٩ (٢٠١٢) نشان داد که باید در ارزیابی ابزارهای تألیف مواد آموزشی آموزش از دور به شاخص های دسترس پذیری، تناسب ، 1 Ambar 2 Oetoyo 3 Casanova 4 Moreira 5 Dorobat 6 DeLone and McLean (D&M) model 7 TAM model (Technology Acceptance Model) 8 Odunaike 9 Hand قابلیت استفاده توجه گردد.
به هرحال در فاز اول این مطالعه که بر پایه مبانی نظری و پیشینه تجربی استوار بود و به شکل یک فرا تحلیل انجام و نتایج منتشر گردید (٢٠١٨ ,Shahmohammadi, Taghipour, Azizi, and Ebrahimzadeh)، هفت بعد اثرگذار از مدل اولیه ارزیابی متخص نظام آموزش از دور شناسایی شد که مشتمل بر پداگوژی و فناوری، سازمان یادهنده ، یاد دهنده ، یادگیرنده ، مواد و محتوای آموزشی، رویکردها و روش های آموزشی و زمان ، مکان و فضا بود.