خلاصة:
زمینه و هدف: حرفهمندان سلامت، وظیفه اخلاقی و قانونی دستیابی به بالاترین سطح حفاظت از ایمنی و سلامتی کودکان در مداخلات درمانی را بر عهده دارند. کودکان برحسب سن، نوع بیماری و توانخواهی از ظرفیتهای ذهنی و جسمی متفاوتی برخوردارند، اما نکته مهم، بررسی سن کودک از دیدگاه فقه، قانون و اخلاق است. از این رو چگونگی چارچوب قوانین ایران در خصوص اخذ رضایت از کودکان در انواع مداخلات غیر تهاجمی و تهاجمی و تعیین معیارهای قانونی موافقت و رضایت از کودک و اولیای قانونی وی در این نوشتار مورد بررسی قرار میگیرند.
روش: این تحقیق بر اساس روش تحلیلی ـ توصیفی و بر پایه اسناد و منابع معتبر کتابخانهای است.
یافتهها: در شرایطی که ولی کودک مصالح وی را رعایت میکند، بهترین تصمیمگیرنده در خصوص فرآیندهای درمانی میباشد، ولی در مواردی که ولی قهری دارای رفتار پرخطر نسبت به طفل است و اجازه انجام اقدامات درمانی مورد نیاز کودک را نمیدهد، حرفهمندان سلامت برای کسب اذن و اجازه شروع مداخلات درمانی باید از طریق دادستانی کسب تکلیف کرده و درخواست مجوز نمایند.
بحث و نتیجهگیری: رضایت و موافقت در کودکان، فرآیندی پیوسته و در موقعیتهای درمانی، وابسته به توان و درک کودک از موقعیت مزبور است. در بسیاری از امور درمانی، سهیمکردن کودکان در تصمیمگیری، سبب همکاری آنان در فرآیند درمان میگردد. نظامنامه پیشنهادی در اخذ رضایت درمان کودکان در انواع مداخلات غیر تهاجمی و غیر جراحی و مداخلات تهاجمی و جراحی ارائه میگردد.
Background and aim: Health professionals have the ethical and legal duty to achieve the highest level of protection for the safety and health of children in medical interventions. Children have different mental and physical capacities depending on age, type of illness and disability. But the important point is to examine the age of the child from the perspective of jurisprudence, law and ethics. Therefore, the present article examines how the framework of Iranian law on obtaining consent from children in a variety of non-surgical and surgical interventions and determining the legal criteria for consent of the child and his or her legal guardians.
Method: This research is based on descriptive-analytical method and based on valid library documents and resources.
Results: When the parent of the child cares for his or her interests, he or she is the best decision-maker in the therapeutic process. When parents are concerned about the child's best interests, they are the best decision maker in the therapeutic process. However, in cases where the forced parent has a high risk behavior for the child and does not allow the child to take the necessary medical treatment, health professionals must apply for a permit through the Prosecutor's Office to obtain treatment.
Conclusion: Consent and agreement in children is a continuous process and in therapeutic situations depends on the child's ability and understanding of the situation. In many therapies, involving children in decision-making helps them to participate in the treatment process. It is recommended to set consent rules for the treatment of children in a variety of non-invasive and non-surgical interventions and invasive and surgical interventions.
ملخص الجهاز:
واژگان کليدي رضايت ، موافقت ، درمان ، کودکان ، فقه ، قانون مدني، اخلاق پزشکي، حقوق کودک مقدمه رويکرد اخلاق پزشکي در طب کودکان در مقايسه با بزرگسالان تفاوت بيشتري دارد، زيرا بايد مصلحت کودک کم سن و سال ، فراتر از نظر والدين در نظر گرفته شود تا اثربخش ترين و مفيدترين تصميم درماني براي کودک گرفته شود و حتي اگر مخالفت غير منطقي والدين با پذيرش تصميم درماني وجود داشته باشد، پزشک ميتواند از طريق مراجع قانوني درخواست مداخله کند (١).
نظام ولايت و سرپرستي (قيوميت ) در حقوق ايران براي توضيح اين مطلب که مطابق با قانون ايران چه کسي براي دادن رضايت در امور درماني سمت دارد، ابتدا بايد واژگان زير را تعريف کنيم : ١ـ ولايت به چه شخص يا اشخاصي ولي کودک گفته ميشود: مطابق با ماده ١١٩٤ قانون مدني ، به پدر و جد پدري و وصي منصوب از سوي يکي از آنان ولي خاص طفل ، گفته ميشود.
نکته مهم و قابل توجه در نظام ولايت و سرپرستي کودکان در حقوق ايران اين است که بر اساس قانون اصلاحي ماده ١٠٤١ قانون مدني ، ولي قهري ، وصي منصوب از جانب او، قيم ، امين اموال غايب يا وکيل که اعمالي به نمايندگي از محجور يا غايب يا موکل انجام ميدهند، داراي اختيار يا سمت براي انجام دادن اعمال مزبور هستند نه اهليت .
Tehran: Assistant to Formulate, Amend and Disseminate Presidential Laws and Regulations; 2015.