خلاصة:
بحثهای فلسفی پیرامون موضوع مشکل سطح انتخاب در انتخاب طبیعی که منجر به ارائة نظریات انتخاب گروه و چند سطحی گردید گویا جنبش کاربست نظریة تکامل در دیگر حوزههای معرفتی را علاقمند به تبیین امور مردم شناختی کرده باشد. از این میان اما تلاشهای ویلسون برای تبیین سازگارانة دین تحت تاثیر نگرش ارگانیسمی به اجتماع بشری و بر مبنای نظریة تکامل یکی از بحثبرانگیزترین موضوعات روزآمد این حیطه تلقی میشود. از منظر او بر اساس مفهوم ارگانیسمی گروههای دینی و نظریة تکامل میتوان فرضیهای علمی مطرح کرد که دینداری در آن به عنوان یک صفت سازگارانۀ گروه دینی لحاظ شود. اگرچه ویلسون در نوشتههایش برای این فرضیه شواهدی مطرح میکند اما نه تنها کاربست نظریة تکامل در دیگر حوزههای معرفتی خالی از انتقادهای شکلی و محتوایی نیست بلکه شواهد تبیینهای سازگارانة وی نیز با ارائۀ نظریههای جدی رقیب به چالش کشیده شده است.
It seems that philosophical debates around the problem of levels of natural selection which lead to propose group and multi level selection theories cause more efforts of evolutionary theory application in other knowledge domains such as anthropology. In this way Wilson’s efforts for explaining an adaptation role of religion in light of organismic theory of society is one of the recent and most debatable. On basis of organismic concept of religious groups and evolutionary group selection theory, he tries to explain religiosity trait as an adaptation. Although he tries to explain by giving some evidences from history of religion and religious groups’ behavior but not only there are some form and content critiques to application of evolutionary theory in other knowledge domains but also some serious rival theories offered.
ملخص الجهاز:
نقش تکاملی دین : مروری بر آرای دیوید اسلوان ویلسون محسن جمالیمهر * بابک عباسی **، رضا ندرلو *** چکیده بحث های فلسفی پیرامون موضوع مشکل سطح انتخاب در انتخـاب طبیعـی کـه منجـر بـه ارائۀ نظریات انتخاب گروه و چند سطحی گردید گویا جنبش کاربسـت نظریـۀ تکامـل در دیگر حوزه های معرفتی را علاقمند به تبیین امور مردم شناختی کرده باشد.
در این میان نظریۀ تکامـل دارویـن بـه لحاظ جمعیتی یکی از مناقشه آمیزترین نظریات علمی به شمار میرود چرا کـه هـم زمـان بـا رشد و توسعۀ روزافزون علم و فنـاوری در صـدة گذشـتۀ مـیلادی تـاثیر نظریـۀ تکامـل از ساحت علم زیست شناسی فراتر رفته تا جایی که حتی پیشـنهاد کاربسـت الگـوریتم وار ایـن نظریه حیطه هایی نظیر علوم شناختی، انسان شناسی، جامعه شناسی، معرفت شناسـی و غیـره را متاثر نموده است .
اگرچه دین در مقام اول در ذهن افراد بشر معنی یافته و بنـا بـر قـول آتران در کتاب توکل مـا بـر خداسـت In God We Trust: The Evolutionary Landscape of) (Religion ، ادیان در ذهن افراد آدمی وجود دارند(١٠ :٢٠٠٢ ,Atran) لیکن اینکه آیا و چگونـه صفت دینداری میتواند به کمک نظریۀ تکامل تبیین شود سبب نظریه پردازیهای متنـوعی بـر مبنای سطوح انتخاب فردی و گروهی شده است .
برای دستیابی به اینکه چگونه میتوان به کمک نظریۀ انتخاب طبیعی دیـدگاه گـروه هـای دینی به مثابۀ یک ارگانیسم را موجه دانست ویلسون با سوالی عمومیتر آغـاز مـیکنـد و آن اینکه "آیا گروه از هر نوع آن که باشد واجد شرایطی هست که به عنـوان یـک ارگانیسـم در نظر گرفته شود؟" و بر این اساس لازم مـیدانـد تـا بـه بررسـی اندیشـۀ انتخـاب گـروه در زیست شناسی تکاملی از زمان داروین تا به حـال بپـردازد.