خلاصة:
طبق دلایل نقلی، حضرت سیدالشهدا ع مصداق بارز نفس مطمئنه بود و حماسه عاشورا در محرم 61 قمری، یکی از تفاسیر سوره فجر است که با قیام امام حسین ع و یارانش تطبیق میشود. در این فرصت به مناسبت لقب ویژه قرآنی «نفس مطمئنه» که اهلبیت ع در روایات متعددی درباره امام حسین ع مطرح نمودهاند، نکاتی در دو محور بیان میشود. در محور اول، نکتههایی درباره نفس مطمئنه و در محور دوم، جلوههایی از سیره و سخن حضرت اباعبدالله الحسین7 در مورد این واژه قرآنی بیان میشود.
ملخص الجهاز:
خداوند متعال براى ارجگذارى از این همه جاننثارى امام حسین7 در راه پاسدارى از ارزشهاى الهى ـ که طبق عهد خود هستىاش را فداى آن نمود ـ هدیه آسمانى شهادت را به آن حضرت عنایت کرد.
حماسه عاشورا، نمونهای کامل از این فضیلت ممتاز به شمار میرود؛ زیرا امام حسین7 که دارای عالیترین نفس مطمئنه و راضیه و مرضیه بود، مصداق اتم سوره فجر معرفی گردید و خدای متعال فرمود: «یَا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعِی إِلى رَبِّکِ راضِیةً مَرْضِیَّةً فَادْخُلِی فِی عِبادِی وَ ادْخُلِی جَنَّتِی؛ اى نفس مطمئنه!
1. مفهوم نفس مطمئنه از نظر بزرگان علم اخلاق و تفسیر همچون خواجه نصیرالدین طوسی، ملامحسن فیض کاشانی، علامه مجلسی، محقق نراقی و علامه طباطبایی نفس مطمئنه که راضیه و مرضیه است، عالیترین مقام عبودیت انسان در برابر خدای خویش است.
امام حسین7 نه تنها خود مصداق اتم نفس مطمئنه است؛ بلکه اصحاب و اهلبیت باوفا و فداکارش نیز مصداق نفوس مطئنه هستند که بر اساس رضایت الهی عمل کردند و نمونههای راضیه مرضیه و دارای مقام رضا و تسلیمند و این رضایت دو جانبه، اوج کمال انسانی است.
ب. جلوههای نفس مطمئنه اطمینان نفس حضرت سیدالشهدا7 که از یقین قلبی و رضایت مطلق از خدای متعال ناشی میشد، در تمام مراحل زندگیاش جلوهگر بود که به چند مورد اشاره میکنیم: 1.
2. شهادت طفل ششماهه هنگام شهادت حضرت علی اصغر7، امام حسین7 اینگونه رضایت قلبی و اطمینان نفس خود را بیان فرمود: «هَوَّنَ عَلَىَّ ما نَزَلَ بي أَنَّهُ بِعَيْنِ اللَّهِ؛ این مصیبت بر من آسان است؛ چرا که در محضر خداست».