خلاصة:
بیشک یکی از ابعاد رقابت ژئوپلیتیک میان واحدهای جغرافیایی رقابت بر سر منابع آبی مشترک است. این موضوع تنش-های سیاسی، اقتصادی و در مواردی نظامی را به وجود آورده است؛ اما یکی از مهمترین تأثیرات این بحران چالش زیست پذیری مناطق جغرافیایی است؛ زیرا عنصر آب در کنار سایر مؤلفهها نقش حیاتی در تداوم زیست انسانی و محیطی مناطق جغرافیایی دارد. مرز ایران و افغانستان از جمله مناطقی است که با بحران هیدروپلیتیک دست به گریبان است. هدف این مقاله بررسی تأثیر بحران هیدروپلیتیک بر زیستپذیری مناطق جغرافیایی با تأکید بر جغرافیای مرزی ایران و افغانستان میباشد. سؤال اصلی مقاله این است که بحران هیدروپلیتیک چگونه زیستپذیری مناطق جغرافیایی با تأکید بر جغرافیای مرزی ایران و افغانستان را دچار چالش میکند؟ روش این مقاله توصیفی- تحلیلی است. نتایج مقاله نشان میدهد که با توجه به شکننده بودن جغرافیای منطقه مرزی ایران و افغانستان هرگونه دخالتی در اکوسیستم طبیعی منطقه منجر به وارد آمدن ضربات اساسی بر عناصر زیست پذیری منطقه و تضعیف توان اقتصادی و اجتماعی منطقه خواهد شد.
Undoubtedly, one of the dimensions of geopolitical competition between geographical units is
competition over common water resources. This has created political, economic and, in some
cases, military tensions. But one of the most important effects of this crisis is the challenge of
livability of geographical areas. Because the element of water, along with other components,
plays a vital role in the sustainability of human and environmental biogeographical areas. The
Iran-Afghanistan border is one of the areas facing a hydropolitical crisis? The purpose of this
article is to investigate the effect of hydropolitical crisis on the viability of geographical areas
with emphasis on the border geography of Iran and Afghanistan. The main question of the
article is how the hydropolitical crisis challenges the viability of geographical areas with
emphasis on the border geography of Iran and Afghanistan? The method of this article is
descriptive-analytical. The results of the article show that due to the fragility of the geography
of the border region of Iran and Afghanistan, any interference in the natural ecosystem of the
region will lead to major impacts on the living elements of the region and weaken the
economic and social potential of the region.
ملخص الجهاز:
در واقع ، ادامه حيات اين قسمت از منطقه مرزي و شرق کشور بـا ايـن رود ارتبـاط مسـتقيم دارد کـه بخـش مهمـي از اختلافات، منازعات، معاهدات، حکميت ها، مذاکرات و جريانات مربوط به مرزهاي خاوري ايران و افغانسـتان را بـه خود اختصاص داده است .
هر چند مرزهاي بين المللي ميان ايران و افغانستان در ميانه شاخه اصلي هيرمند در شرايط کنوني مورد پذيرش دو کشور است ، ولي نحوه تقسيم آب هيرمند، بهرهبرداري از آن در منطقـه دلتـا و سـاير حقـوق مربوط به اين رودخانه همچنان لاينحل باقي مانده است (١٩٩٥ ,Ezzati).
نکته در خور تامل در دهـه اخيـر افـزايش شـديد تعـداد وقوع (روزهاي گرد و غباري) و شدت توفان هاي گرد و غبار است که فراواني وقـوع آن هـا در ٥٠ سـال اخيـر بـه شدت افزايش يافته ، به نحوي که در ايران تنها در طول ٣ سال اخير ١٠ برابر شده اسـت (٢٠١٢ ,.
بنا بر شاخص هاي ذکر شده، کشور ايران براي حفظ وضع موجـود خـود تـا سال ٢٠٢٥ بايد بتواند ١١٢ درصد به منابع آب قابل استحصال خود بيفزايد که اين مقدار با توجه به امکانات و منـابع آب موجود غيرممکن به نظر ميرسد(٢٠٠٧ ,Kibaroglu).
Faghani, Hojjatullah (1999), Political-Security Dimensions of the Water Crisis in the Arab Middle East and the Future of the Arab-Israeli Peace Talks, Tehran: Ministry of Foreign Affairs Publishing Center, First Edition.