خلاصة:
به دلیل عملکرد ضعیف قوای انتظامی نظیر )داروغه، عسس، میرشب( در برقراری نظم و امنیت
مطلوب در جامعه و سفرهای ناصرالدین شاه به اروپا و اطلاع از وضع قوای انتظامی آنها، تمایل برای
تاسیس نیروی انتظامی نوین و کارآمد به سبک غرب در کشور بالا گرفت و شاه را مجبور کرد تا بر
اصول و روشهای متعارف سنتی و فرسوده نیروهای امنیتی پا بگذارد و پلیس جدید را دایر سازد. با
ورود کنت در سال 5295 ه.ق به ایران اداره نظمیه تاسیس شد که انتظار میرفت تحولی عمیق و
بنیادین در زمینه برقرای نظم و امنیت در جامعه سنتی قاجار شکل بگیرد. که اینگونه پیش نرفت؛
چرا که وقتی تشکیلات نوین و مدرنی وارد یک جامعه عقب افتاده و سنتی میشود باید زیر ساخت-
های آن نیز فراهم باشد تا بتواند عملکردی مثبت، مفید و رو به جلو برای جامعه داشته باشد. اما
فقدان نهاهای مدنی، ملی و مردمی در دولت قاجار باعث شد تا این اداره به گونهای بنیادین شکل
نگیرد و با ورود کنت به ایران به جای حمایت و بها دادن به نیروی جدید ساز مخالفت و انتقاد شدید
علیه او و سازمان نظمیه برداشته شود. مسئله این پژوهش بررسی ساختار اداره نظمیه و کارکرد و
جایگاه آن در زمینه برقراری نظم و امنیت شهری در سطوح جامعه قاجاریه است.
ملخص الجهاز:
ماهنامه آفاق علوم انساني، سال چهارم ، شماره چهل و سوم ، آبان ماه ١٣٩٩ ■ ١ پليس (نظميه ) در دوره ناصري 1 صادق رحيميکيا چکيده به دليل عملکرد ضعيف قواي انتظامي نظير (داروغه ، عسس ، ميرشب ) در برقراري نظم و امنيت مطلوب در جامعه و سفرهاي ناصرالدين شاه به اروپا و اطلاع از وضع قواي انتظامي آن ها، تمايل براي تاسيس نيروي انتظامي نوين و کارآمد به سبک غرب در کشور بالا گرفت و شاه را مجبور کرد تا بر اصول و روش هاي متعارف سنتي و فرسوده نيروهاي امنيتي پا بگذارد و پليس جديد را داير سازد.
اما فقدان نهاهاي مدني، ملي و مردمي در دولت قاجار باعث شد تا اين اداره به گونه اي بنيادين شکل نگيرد و با ورود کنت به ايران به جاي حمايت و بها دادن به نيروي جديد ساز مخالفت و انتقاد شديد عليه او و سازمان نظميه برداشته شود.
اما آنچه به نظر ميرسيد اين است که اين قراولخانه ها به مانند مناصب انتظامي ديگر در زمينه ايجاد نظم و امنيت در کار خود موفق نبودند؛ چرا که آوردن کنت دومونت فرت براي اداره پليس از انديشه هاي مشيرالدوله بوده است (سيفي،٤٦:١٣٦٢).
يحيي دولت آبادي نيز در واقع وجود اقدامات مختلف کنت در تهران و خود سري او و فساد نظميه را باعث نارضايتي مردم و درباريان از وي ميداند و چنين مينويسد: «البته تنظيمات به همه جا راه دارد و بسياري از مقامات بر مي خورد و لکن به ملاحضه خارجه بودن رئيس اداره تحميل مي نمايند » ( دولت آبادي،٤٩:١٣٦٢).