خلاصة:
تراضی در حقوق مدنی علمی است که ریشه ی دراز و طویل آن عصر غارنشینی می رسد که چشمه ی زاینده ی عقود و قراردادها است، که به معنی راضی شدن دو طرف عقد از یکدیگر و یا خشنود شدن است، که هرگاه در مقابل عقد بکار رود به معنی معاطات است، پس قراردادی به تفاهم نمی رسد مگر به رضایت و خشنودی طرفین عقد. از آنجائیکه روابط مردم با یکدیگر اصولا مبتنی بر قرارداد است و قرارداد توافقی الزام آور است که دو یا چند طرف، با تراضی (مراضات) آن را منعقد کرده و بر اساس آن هر طرف دارای حق تکلیف می شود. چون عنصر سازنده در قراردادها تراضی می باشد، با توجه به این که تراضی در حقوق ایران حائز اهمیت است تا جائی که دکتر لنگرودی در منابع های مختلف در این خصوص بحث نموده اند، لذا به علت اهمیت موضوع، تصمیم بر این شد که نظرات پراکنده دکتر را بصورت منسجم و یک جا در قالب مقاله ای تحت عنوان ماهیت تراضی در حقوق مدنی را در اختیار محققین و دانش پژوهان علم حقوق قرار گیرد.
ملخص الجهاز:
ماهیـت تراضـی در حقـوق مـدنی (تاریخ دریافت 15/05/1399، تاریخ تصویب 12/09/1399) مهدی ابراهیم زاده 1 چکیده تراضی در حقوق مدنی علمی است که ریشه ی دراز و طویل آن عصر غارنشینی می رسد که چشمه ی زاینده ی عقود و قراردادها است، که به معنی راضی شدن دو طرف عقد از یکدیگر و یا خشنود شدن است، که هرگاه در مقابل عقد بکار رود به معنی معاطات است، پس قراردادی به تفاهم نمی رسد مگر به رضایت و خشنودی طرفین عقد.
چرا قید«ذاتاً» را ذکر کرده اند؟ برای این که در عقود تبرع (مانند وقف و هبه) رضای واحد از واهب و واقف، ذاتاً بی اثر نیست؛ اگر رضای متهّب یا موقوفٌ علیهم را لازم شمرده اند از باب رعایت مصالح اجتماعی در نظام روابط حقوقی مردمان است وگرنه با وجود زمینه ی رضای نوعی محسنٌ الیهم به احسان طرف ذاتاً نیازی به اظهار رضای محسنٌ الیهم نمی باشد.
م آمده است و آن را فقه در قراردادهایی بکار می برد که ایجاب و قبول آن لفظی نیست، همچنین عناصر آن از قرار ذیل است: اولاً – تراضی متقابل طرفین، خواه موضوع تراضی، ایجاد حقوق باشد (مانند مورد اجاره در مواد 501 و 515 ق.
اما برای این که دو رضا (در تراضی) سیمای توافق را به خود بگیرند قبول و شروط ذیل باید فراهم گردد: اول-وحدت عنوان عقد: پس اگر کسی در مقام ایجاب عقد، بیع، سخن بگوید ولی طرف او به عنوان هبه پذیرای ایجاب گردد توافق دو رضا صورت نمی گیرد زیرا عنوان بیع غیر از عنوان هبه است.