خلاصة:
چکیده این پژوهش به مقایسۀ سبک شناختی نامههای جامی و غزالی در بافت سیاسی با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی میپردازد. نامههای عرفا و علمای بزرگ، منابع تاریخی ارزشمندی هستند که علاوه بر دارا بودن اطلاعات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی روزگار خود، چگونگی مناسبات و ارتباط نویسندگان آن را با صاحبان قدرت و طبقات مختلف اجتماعی نشان میدهد. دراین تحقیق سعی بر آنست که با توجه به مدل سه بعدی نورمن فرکلاف ویژگیهای سبکی نامههای جامی و غزالی در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین مورد مقایسه قرار گیرد تا بتوان به این پرسشها پاسخ داد که هر کدا م از چه گفتمان و راهبردهای زبانی برای برقراری ارتباط با افراد در بافت سیاسی بهره بردهاند؟ چه نقاط مشترک و متفاوتی در ویژگیهای زبانی و سبکی آنها وجود دارد؟ گفتمان موجود در نامهها چه نقشی ایفا کردهاند؟ یافتههای تحقیق نشان میدهد گفتمان حاکم بر نامههای جامی، عارفانه با محوریت عشق الهی و گفتمان حاکم بر نامههای غزالی زاهدانه با محوریت آخرت گرایی است. هر دو با بکارگیری گفتمان مورد نظر به حفظ اقتدار خود در مقابل حکومت پرداختهاند. در مفهوم روابط قدرت، جامی از طریق همسویی با قدرت حاکم و غزالی با ایستادگی در برابر آن، دستگاه حکومت را کنترل وآنها را به اجرای عدالت و حمایت از مردم دعوت نمودهاند.
Abstract : The main topic of this research is a combination between stylistic of letters of Jami and Ghazzali with the approach of critical discourse analysis. The letters of mystics and great scientists are major historical sources which, in addition to enclosing a lot of political, social and cultural information of the past, they show the relationships between the writers and authorities and different social classes. In this research we are trying to investigate the stylistic features of Jami and Ghazzali in three levels of description, annotation and explanation based on 3_dimentional model of Norman Fairclough in order to answer this questions that each one used which discourse and language strategy to communicate with others in political subjects? Which common and different points are exist in stylistic and language features of their letters? What role does discourse play in letters? The metod of this study is analytical-descriptive and our results showed that the ruling discourse on the letters of Jami is gnostic which, centered on divine love and ruling discourse on the letters of Ghazzali are ascetic which, centered on futurism. Each of them manipulate a discriminate discourse in letters to save authority against government ; but in fact the relationship of Jami's authority is via alignment with power of governors, on the other hand Ghazzalis's authority is via standing against the government apparatus and by this method could control the authority and invited them to adminstrative of justice and supporting people.
ملخص الجهاز:
در اين تحقيق سعي بر آنست که بـا استفاده از يکي از رويکرد هاي سبک شناسي و زبان شناسي جديد يعني تحليل گفتمان انتقادي و روش سه بعدي نورمن فرکلاف ، نامه ها و منشآت عبد الرحمن جامي ؛شـاعر وعـارف قـرن نهم هجري و نامه هاي امام محمد غزالي ؛نويسنده و انديشمند قرن پنجم وششـم هجـري را کـه هر کدام در دو دورة متفاوت تاريخي با شرايط خاص اجتمـاعي ، فرهنگـي و سياسـي روزگـار خود زيسته اند ، در سه سطح توصيف (بررسي وجه واژگاني و کاربرد شناسي زبان ) ، تفسـير و تبيين مورد مقايسه و بررسي قرار دهيم تا بتوان به اين پرسش ها پاسخ داد که هـر کـدام از ايـن بزرگان با توجه به موقعيت خودو اوضاع اجتماعي و سياسي زمان از چه گفتمان و راهبرد هـاي زباني براي بر قراري ارتباط با افراد در بافت سياسي بهره برده اند ؟ چه نقاط مشترک و متفاوتي در ويژگي هاي زباني و سبکي آن ها وجود دارد ؟ گفتمان هاي موجود در نامه ها چه کار کرد و نقشي را در جامعه ايفا کرده است ؟ آيا در خدمت روابط موجود قدرت اسـت يـا در جهـت دگرگون ساختن آن عمل مي کند؟ البته نامه هاي مذکور را مي توان از منظر ديگر وجوه زباني از جمله وجه نحوي ،بلاغي و ...