خلاصة:
هدف اصلی این پژوهش مطالعه و پهنه بندی ناپایداری های ژئومورفولوژیکی حاصل از زمین لرزه ازگله در ایلام و کرمانشاه با استفاده از روش تصمیم گیری چند شاخصه ویکور می باشد. منطقه تحت تأثیر این زلزله بسیار مستعد وقوع انواع حرکات و ناپایداری های ژئومورفولوژیکی است. دلایل آن، وجود چین خوردگی های جوان زاگرس همراه با عملکرد گسل های قطع کننده آنهاست که خردشدگی های شدیدی را درمنطقه ایجاد کرده اند. برای انجام این تحقیق ابتدا با استفاده از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، تصاویر ماهواره ای و عملیات میدانی ناپایداری های ژئومورفولوژیکی شاخصی که در تشدید خسارات ناشی از زلزله مؤثر بوده اند شناسایی و تعیین موقعیت شدند. عمده ترین این ناپایداری ها شامل زمین لغزش ها، ریزش ها و بهمن های سنگی، جریان ها، گسیختگی های تاج تپه ها و فرونشست زمین که منجر به مسدود شدن راه ها، تخریب منازل مسکونی، آلودگی منابع آب و خاک، تخریب اراضی کشاورزی، باغات و ... شده است. سپس با استفاده از روش تصمیم گیری چند شاخصه VIKOR اقدام به پهنه بندی ناپایداری ها در 5 طبقه گردید. به منظور صحت سنجی، نقشه پهنه بندی با نقشه توزیع ناپایداری های ژئومورفولوژیکی انطباق داده شد. از بین عوامل مؤثر در وقوع ناپایداری ها، عوامل زمین شناسی، فاصله از گسل بیشترین تأثیر در ایجاد ناپایداری های منطقه را دارا هستند. نتیجه انطباق نقشه پهنه بندی با نقشه توزیع ناپایداری های بیانگر انطباق بیشتر ناپایداری ها از جمله زمین لغزش ها، ریزش های سنگی و فرونشست ها با طبقات خطر بالا می باشد.
The main purpose of this study is to study and zoning of geomorphological instabilities resulting from seismic earthquakes in Ilam and Kermanshah using Vickor multi-criteria decision making method. The region affected by this earthquake is very prone to various movements and geomorphological instabilities. The reasons for this are the existence of young Zagros folds along with the operation of their cutting faults, which have caused severe fractures in the region. To conduct this research, using topographic maps, geology, satellite images and field operations, geomorphological instabilities that were effective in aggravating earthquake damage were identified and positioned. The most important of these instabilities include landslides, rock falls and avalanches, currents, hilltop ruptures and landslides that lead to road blockages, destruction of residential houses, pollution of water and soil resources, destruction of agricultural lands, Gardens and ... has been. Then, using VIKOR multi-criteria decision making method, instabilities were zoned into 5 categories. In order to validate, the zoning map was adapted to the distribution map of seismic index geomorphological instabilities. The results showed that the two classes of high and very high instability and high risk class with a total area of 6558 square kilometers, ie more than 28% of the study area and among the factors affecting the occurrence of instability, factors Geology, distance from the fault and slope with 0.23, 0.22 and 0.15 points, respectively, have the greatest impact on creating instabilities in the region. The result of the adaptation of the zoning map to the distribution map of instabilities indicates the adaptation of most instabilities, including landslides, rock falls and subsidence with high risk classes.
ملخص الجهاز:
تاریخ دریافت : ١٣٩٩/١١/١٤ تاریخ بازنگری: ١٤٠٠/٢/١٢ تاریخ تصویب : ١٤٠٠/٢/١٨ چکیده هدف اصلی این پژوهش مطالعه و پهنه بندی ناپایداری های ژئومورفولوژیکی حاصل از زمین لرزه ازگلـه در ایلام و کرمانشاه با استفاده از روش تصمیم گیری چند شاخصه ویکور است .
1 Negaresh & Khosravi 2 Hara 3 Palizvan 4 Khaista et al 5 Solaymani Azad et al 6 Yong et al 7 Maria et al 8 Stathis 9 Jianqi et al 10 Jun et al از مهم ترین تحقیقات صورت گرفته راجع به مدل ویکور در زمینه مخاطرات و ناپایداری های دامنه ای مـی تـوان بـه موارد ذیل اشاره نمود: سپهر و همکاران (١٣٩٢)، نقشه حساسیت پذیری زمین لغزش دامنه های شمالی بینالود بر پایه الگـوریتم بهینه سـازی توافقی ویکور تهیه کردند که نتایج این تحقیق نشان داد کـه زیـر حوضـه های گلمکـان ، اسـجیل و انـدرزی بیشـترین حساسیت پذیری و زیر حوضه های خیرآباد، اقبال و چایش دارای کمترین حساسـیت پـذیری بـه وقـوع زمین لغـزش هستند.
مددی و همکاران (١٣٩٤)، در تحقیقی دیگر ارزیابی و پهنه بندی خطـر ریـزش با استفاده از مدل VIKOR در حوضه آبخیز آق لافان چای را انجام دادند که نتایج مطالعه نشان مـی دهـد کـه حوضـه آق لاقان چای دارای توان بسیار بالا از لحاظ رخداد حرکات ریزشی است .
بنی حبیب و چیت ساز (١٣٩٥)، مدل تصمیم گیری چندمعیاره ویکور برای ارزیابی گزینه های مدیریت سـیلاب را اجـرا کردند که نتایج تحقیق نشان داد که با افزایش میزان پارامتر ویکور، حساسـیت مـدل نسـبت بـه تغییـر پـارامتر ویکـور افزایش یافته است .