خلاصة:
پژوهش حاضر به تحلیل هزینه- اثربخشی منابع الکترونیکی در کتابخانههای تخصصی شهر تهران پرداخته و درصدد پاسخگویی درباره نوع، هزینه، و اثربخشی منابع الکترونیکی در کتابخانههای مذکور میباشد. روش پژوهش مورد استفاده، روش پیمایشی از نوع ارزشیابی است. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه و جامعه مورد پژوهش، 63 کتابخانه تخصصی مستقر در شهر تهران است. تحلیل دادهها با روشهای آماری توصیفی و استنباطی با استفاده از نرمافزار آماری اسپیاساس انجام شده. نتایج نشان داد که کتابخانههای مورد پژوهش از 9 نوع منبع الکترونیکی برخوردارند که بیشترین درصد برخورداری مربوط به اینترنت با 4/21% و کمترین درصد برخورداری مربوط به چندرسانهایها با 2/7% میباشد. 1/84% کتابخانهها از بودجه سالانه برای خرید منابع الکترونیکی استفاده میکنند. 5/36% کتابخانهها هزینه هر بار استفاده از منابع الکترونیکی؛ 6/25% آنها هزینه ذخیره و انتقال منابع مذکور، و 3/33% کتابخانههای مورد مطالعه، میزان هزینه به ازای هر استفادهکننده را در حد «کم» ارزیابی کردهاند. بنابراین نتایج هزینه خرید منابع الکترونیکی در حد کمی قرار دارد. 1/65% کتابخانهها میزان برآورده شدن نیازهای اطلاعاتی کاربران توسط منابع الکترونیکی، 6/55% آنها میزان دسترسی کاربران به اطلاعات روزآمد و 2/49% کتابخانههای مورد مطالعه میزان دسترسی به اطلاعات دقیق را در حد «زیاد» ارزیابی کردهاند. با توجه به نتایج بهدست آمده، اثربخشی منابع الکترونیکی در حد «زیاد» میباشد.
The present investigation deals with analysis of cost-effectiveness of electronic resources of special libraries in Metropolitan Tehran. It seeks to identify the type, cost and efficacy of electronic resources in the said libraries. An evaluation survey was conducted using a questionnaire. 63 special libraries in Tehran were surveyed. The data collected were analyzed using SPSS. The libraries hold nine kind of electronic resources, with Internet at 21.4% has the largest share and Multimedia with 7.2% has the least share. 84.1% of these libraries acquire electronic resources within their annual budget allocations. Regarding cost overheads, 36.5% consider it to be minimal for electronic resources, while 25.6% consider cost overheads for storage and transmission of the said resources to be minimal. 33.3% consider cost-overheads per each user to be minimal. 65.1% of the libraries consider user satisfaction of information needs by electronic resources to be high while 55.6% consider patron access to up-to-date information to be high. 49.2% of studied libraries considered access to accurate information to be high. Based on results, effectiveness of electronic resources was to be high.