خلاصة:
کشور ایران به دلیل واقع شدن در منطقه خاورمیانه با مخاطرات، چالشها و تحولاتی عمده در محیط امنیتی خود رو به رواست. واقعیت است که محیط راهبردی ایران، از جمله امنیت ملی در معرض حوزههای متعدد ژئوپلیتیک بیرونی قرار دارد؛ درعین حال فضای سرزمینی ایران به سبب آن که مکمل راهبردهای جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیکی کشورها و قدرت های پیرامونی است، تهدیداتی چون مهاجرتهای غیرقانونی، قاچاق مواد مخدر و سلاحهای غیرمجاز، جنایات سازمان یافته، ورود کالاهای ممنوعه، ناامنی نواحی مرزی و حمله به پاسگاههای مرزبانی و غیره در کنار تحرکات قومی- مذهبی بهویژه پس از جنگ افغانستان، امنیت مرزهای شرقی ایران را به مخاطره انداخته است. مناطق بیثبات همجوار ایران بهخصوص در شرق کشور باعث دغدغهها و نگرانیهای اساسی شده و فقدان رشد دموکراسی و ناپایداری دولتهای پیرامونی و گسترش اقتدار قومی آنها و نیز وجود بزرگترین قطب تولید مواد مخدر و انواع قاچاقها در مرزهای سیستان و بلوچستان بر آسیبپذیری مرزهای جغرافیایی و امنیتی ایران افزوده است. معمولا حاشیههای مرزی محل تجمع گروههای نژادی، مذهبی و زبانی است و از این نظر استان سیستان و بلوچستان از شرایط ویژهای برخوردار است. گذشته از همه، موقعیت جغرافیایی استان و حضور تعداد کثیری از اتباع بیگانه سبب تشدید عملیات تروریستی در این استان گردیده و درنهایت نبود ثبات و بروز چالشهای امنیتی را برای منطقه سیستان و بلوچستان و کشور به ارمغان آورده است. در مقاله حاضر، درصدد آن هستیم که با روش توصیفی- تحلیلی به شناسایی، بررسی و تحلیل مهمترین چالشهای امنیتی موجود در مرزهای سیستان و بلوچستان بپردازیم.
ملخص الجهاز:
بنابراین ریشه عمدهای از ٣٥٩ شناسایی جرائم امنیتی و مدیریت آن ها در استان سیستان و بلوچستان فاتح و پوریانی مشکلتی را که در داخل یک کشور بروز میکند، باید در مرزها جستجو نمود؛ زیرا ورود و خروج هرگونه اشخاص و کالهای قاچاق ، مواد مخدر و وسایل منکراتی کـه باعـث اخـتلل در سیسـتم اقتصـادی، فرهنگـی ، امنیتـی و بهداشتی میگردد، از طریق مرزها انجام میگیرد )اخباری و نامی، ١٣١١(.
اما در این میان بهعنوان عمدهترین گروههای تروریستی که بهمنظور به ٣٦٢ شناسایی جرائم امنیتی و مدیریت آن ها در استان سیستان و بلوچستان فاتح و پوریانی چالش کشیدن دولت مرکـزی جمهـوری اسلمی ایران فعالیت مینمودند میتوان به فعالیتهای گروه مجاهدین خلق )منافقین( و پژاک )اکراد غـرب ایـران( اشـاره کرد که اقدامات ستیزهجویانه آنها علیه جمهوری اسلمی بر کسی پوشیده نیست.
وانگهی، وجود مرزهای آبی با کشورهای حاشیه خلیجفارس و ارزانـی کـال در ایـن کشـورها در مقایسه با کالهای مشابه موجود در بازارهای ایران- که ورودشان از مبادی قانونی ممنوع است و جز از طریق قاچاق و راههای غیرقانونی به کشور وارد نمیشود- سبب شده که سود هنگفتی نصیب قاچاقچیان ٣٦٤ شناسایی جرائم امنیتی و مدیریت آن ها در استان سیستان و بلوچستان فاتح و پوریانی شود که این امر خود مشوقی برای گـرایش بیشتر به چنین فعالیتهایی محسوب میشود.
عوامل مختلفی از جمله جنگهای چریکی، روی کار آمدن طالبـان ، نبـود دولـت قـانونی در سالهای گذشته و نیز اشغال افغانستان از ٣٦٥ شناسایی جرائم امنیتی و مدیریت آن ها در استان سیستان و بلوچستان فاتح و پوریانی سوی برخی کشورها باعث شده تا ایران در ٣٢ سال اخیر به محـل امـن و مناسـبی برای مهاجرت و پناهندگی اتباع افغان مبدل شود.