خلاصة:
آثار فرهنگی - تاریخی هر قوم و ملّتی در واقع جلوه ای از نبوغ ذاتی آن ملتّ محسوب می شود . در این میان تمدن غنی و دیرین ایران در عرصه های مختلف فرهنگ و هنر آثاری بی نظیر به جهان عرضه داشته و به همین علت هیچ گاه از تعرض و غارت مصون نبوده و همواره شاهد ارتکاب جرم حفاری و کاوش غیرمجاز به عنوان یکی از جر ایم رایج علیه میراث فرهنگی و یکی از راه های موثر ورود اثر فرهنگی به گردونه قاچاق عتیقه بوده است. نظر به ویژگی ها و ماهیت میراث فرهنگی و نقش قابل توجهی که این آثار در توسعه اقتصادی، فرهنگی و علمی کشور دارد جمهوری اسلامی ایران تاکنون با گرایش تقنینی سعی و تلاش خود را برای مبارزه با این جرم به کار بسته اما ناکا رآمدی قوانین کیفری در بازدارندگی از جرم نشان می دهد که برای جلوگیری از ارتکاب جر ایم علیه میراث فرهنگی لازم است که علاوه بر روش های پیشگیری کیفری که بر پایه مجازات بنا شده است، از روش های پیشگیری غیر کیفری که شامل پیشگیری وضعی و اجتماعی است نیز بهره جست. لذا این مقاله ضمن بیان و معرفی مفاهیم مرتبط در پی آن است راهکارهای سیاست
جنایی ایران را در پیشگیری غیر کیفری از جرم حفاری غیر مجاز مورد بررسی قرار دهد. نتایج پژوهش نشان دهنده این است که به کارگیری و پیادهسازی این دو نوع از پیشگیری نیازمند و مبتنی بر مشارکت و همکاری همه جانبه مردم و سازما ن های دولتی و غیردولتی، اختصاص هزینه لازم برای پیاده سازی اقدامات اولیه انواع پیشگیری، صرف زمان کافی و آموزش و تعلیم افراد جامعه مخصوصا فرزندان می باشد.
ملخص الجهاز:
نظر به ویژگیها و ماهیت میراث فرهنگی و نقش قابل توجهی که این آثار در توسعه اقتصادی، فرهنگی و علمی کشور دارد جمهوری اسلامی ایران تاکنون با گرایش تقنینی سعی و تلاش خود را برای مبارزه با این جرم به کار بسته اما ناکارآمدی قوانین کیفری در بازدارندگی از جرم نشان میدهد که برای جلوگیری از ارتکاب جرایم علیه میراث فرهنگی لازم است که علاوه بر روشهای پیشگیری کیفری که بر پایه مجازات بنا شده است، از روشهای پیشگیری غیر کیفری که شامل پیشگیری وضعی و اجتماعی است نیز بهره جست.
به علاوه نظر به اینکه پیشگیری از وقوع این جرایم نه تنها مستلزم وجود قوانین کافی و عملکرد درست دستگاههای قضایی و دولتی است، بلکه ایجاد آگاهی و نگرش درست در میان مردم درباره ارزش تاریخی و فرهنگی این آثار و تأثیری که میراث ارزشمند در شناخت هویت و فرهنگ مردم هر کشوری دارد میتواند به پیشگیری از ارتکاب هرچه بیشتر این جرایم بیانجامد، ملاکهایی هستند که سبب گردید در مقاله حاضر راهکارهای مختلف پیشگیری غیر کیفری در این جرم مورد بررسی قرار گیرد تا از این رهگذر به این سؤال پاسخ داد که سیاست جنایی ایران تا چه اندازه توانسته از ورود آسیب به محوطهها و آثار تاریخی جلوگیری نماید و به هدف غایی خود که همان تلاش برای حمایت از میراث فرهنگی و کاهش جرایم علیه این آثار است دست یابد؟ 1.