خلاصة:
ایجاد و شکلگیری هر تمدنی بر پایه مولفههایی استوار است که لازمه آن تمدن به شمار میرود. در دیدگاه اسلامی، دین مبین اسلام نهتنها یک دین به تمام معناست، بلکه راهبرد آن برای تمامی اعصار و قرون است.
امروزه که با گستره مدنیت و شهرنشینی و اندیشههای مختلف در ایجاد تمدن روبرو هستیم، از فحوای آیات قرآن میتوان دستورالعملهایی را برای ایجاد تمدن و همچنین گسترش و جلوگیری از زوال آن به دست آورد. از جمله مولفههایی که زیرساختهای لازم را جهت ایجاد تمدنی قرآنی ـ اسلامی مطابق با فطرت بشریت فراهم میکند، «وعده و وعیدهایی» است که خداوند مکرر در قرآن به آنها اشاره دارد و با استفاده از آن در صدد ترسیم مسیر زندگی سعادتمند انسانی است. سوال اصلی این پژوهش آن است که وعده و وعیدهای قرآنی چگونه در شکلگیری تمدن تاثیرگذار است و با استفاده از مطالعه میدانی و بررسی تطبیقی آیات، مولفههای قرآنی تاثیرگذار در ایجاد و گسترش تمدن اسلامی معرفی میشود.
ملخص الجهاز:
در مورد «تبشیر» نیز راغب اصفهانی در مفردات ألفاظ القرآن مینگارد: «"تبشیر" بشارت دادن به خیر را گویند؛ مانند سخن خداوند [که فرمود]: ﴿وَ بَشِّرِ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهار﴾: و كسانى را كه ايمان آوردهاند و كارهاى شايسته انجام دادهاند مژده ده، كه براى آنان بهشتهايى است كه از زيرِ [درختانِ] آن نهرها جارى است (بقره:25).
﴿وَ نُريدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثين﴾: در حالى كه ما اراده داشتيم تا بر آنهايى كه در آن سرزمين مستضعف شده بودند منّت نهيم و آنها را پيشوايان [مردم] و وارثان [روى زمين] سازيم» (قصص:5)؛ ﴿وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِم وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دينَهُمُ الَّذِي ارْتَضى لَهُمْ وَ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنا﴾: خداوند به كسانى از شما [مسلمانان] كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كردهاند وعده داده است كه قطعاً آنها را در روى زمين جانشين [خود] كند و حكومت بخشد؛ همانگونه كه كسانى را كه پيش از آنها بودند [مانند مؤمنان قوم نوح (ع) ، هود (ع) ، صالح (ع) و يونس (ع)] جانشين ساخت و حتماً آن دينى را كه براى آنها پسنديده است (دين اسلام) براى آنها مستقر و استوار سازد و بىترديد حال آنها را پس از بيم و ترس، به امن و ايمنى تبديل نمايد (نور:55).