خلاصة:
از شاخصههای یک حکمرانی خوب، یک کشور توسعه یافته و یک جامعۀ آرمانی، برخورداری شهروندان از رفاه مطلوب است. امروزه در بحث توسعه از رفاه اجتماعی به عنوان شاخص توسعه و سنجش پیشرفت کشورها استفاده میشود. تجربه نیز ثابت کرده است به هر مقدار که شهروندان یک کشور از رفاه و آسایش بیشتری بهرهمند باشد، آن کشور در مجامع بینالمللی از اقتدار و اعتباری بیشتری برخوردار است. در داخل کشورها نیز میزان مقبولیت دولتها، کارکرد نظامهای سیاسی، صلح و ثبات و امنیت ملی کشورها، با میزان برخورداری شهروندان از رفاه اجتماعی سنجیده میشود.
نوشتار پیش رو به دنبال یافتن پاسخ به این پرسش اساسی که از منظر قرآن کریم رفاه اجتماعی چه نقش و کارکردی در بهبود و بهسازی جامعهی دینی و آرمانی دارد؟
تامل در آیات قرآن و تحقیق در منابع و متون دینی این حقیقت را برجسته میسازد که "رفاه" در کنار مفاهیم و مقولات مانند عدالت، امنیت و معنویت از مقولههای بنیادین و در راس آرمانهای اجتماعی تمامی انبیای الهی قرار دارد. در آموزههای قرآن، مال به عنوان قوام و قیام زندگی وخلق بسیاری از پدیدهها در عالم طبیعت و جهان خلقت، به عنوان ابزار رفاه و امنیت و آسایش بشر و ابزار تعقل و تفکر و در نهایت، هدایت انسان به سوی خداوند معرفی شده است.
در آموزههای قرآن نیز میان بهبود رفاه اجتماعی و صلح و ثبات، و میان فقر و فساد و کاهش امنیت داخلی و بینالمللی رابطۀ تعاملی وجود دارد. فقر اقتصادی و محرومیت شهروندان از رفاه مطلوب اجتماعی، بهعنوان نقطهی عزیمت و حرکت دشمنان برای تخریب بنیانهای اعتقادی مسلمانان، ابزار تهدید حکومتهای دینی و عامل بسیاری از آسیبهای اجتماعی شمرده میشود. امروزه دشمنان از پاداش و تنبیه اقتصادی به عنوان ابزار سیاست خارجی برای تاثیرگزاری در سیاست بینالملل سود میبرند. به این دلایل، رفاه در تفکر دینی، کارکردهای مثبت و مهم سیاسی، اجتماعی و امنیتی دارد.
در نتیجه، رفاه اجتماعی نقش اساسی در سلامتی و پویایی جامعه، صلح و ثبات کشورها و پایداری نظامهای سیاسی دارد. تقویت و تداوم دینداری مردم و کاهش آسیبهای اجتماعی از دیگر کارکردهای رفاه، در جامعهی دینی است. در قرآن، سیره و سنت معصومان (ع) به این ارتباطها و واقعیتها توجه، بر مسئولیت دولت اسلامی و رهبران دینی در تامین معیشت سالم افراد تاکید شده است.
ملخص الجهاز:
نوشتار پيش رو به دنبال يافتن پاسخ به اين پرسش اساسي که از منظر قرآن کريم رفاه اجتماعي چه نقش و کارکردي در بهبود و بهسازي جامعه ي ديني و آرماني دارد؟ تأمل در آيات قرآن و تحقيق در منابع و متون ديني اين حقيقت را برجسته مي سازد که "رفاه " در کنار مفاهيم و مقولات مانند عدالت ، امنيت و معنويت از مقوله هاي بنيادين و در رأس آرمان هاي اجتماعي تمامي انبياي الهي قرار دارد.
در اين نوشتار نيز، آرمانشهر اسلامي، همان جامعه ي آرماني است که تحقق آن خواست انبيايي الهي و پيشــوايان ديني در طول تاريخ بوده و قرآن کريم نويد تحقق کامل آن را در فرجام تاريخ ، به بشــريت داده اســت و به لحاظ تاريخي نيز در برهه هاي از تاريخ محقق شــده اســت و جلوه هاي از آن را ما در قرآن و در حکومت برخي انبيايي الهي و پيشــوايان ديني مانند حضــرت ابراهيم ، حضــرت ســليمان و تجربه ي سياست نبوي و حکومت علوي سراغ داريم ، حکومت هاي ديني که مردم در سايه ي آن ها از رفاه مناسب بهره مند بوده اند و صورت کامل آن را طبق نويد قرآن کريم در حکومت مهدوي(عج ) بشر تجربه خواهند کرد آرمان شهري مهدوي، همان حکومتي که در سازوکار اجرايياش جز عدل حاکم نيست و برنامه فرهنگياش ، تربيت قلوب و استغناي روح بشر است ، همان گمشده انسان است که طريق سعادت را برايش پيمودني ميسازد و زندگي دنيا و آخرت او را آباد ميکند.