خلاصة:
هدف: بررسی خدمات و برنامه های مورد انتظار کاربران از کتابخانه های عمومی از دیدگاه خود آنها و بررسی نقاط زمینه ساز و عوامل موثر بر خواستهای کاربران است. روش شناسی: برای نیل به هدف مقاله رویکرد کیفی مدنظر خواهد بود و با توجه به تنوع فرهنگی در استانهای مختلف و نبود مدل معتبر قبلی از روش گراندد تئوری با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شده است. جامعه مورد نظر در این بخش به دو دسته تقسیم میشوند: تمامیکاربران بالفعل و بالقوه کتابخانههای هدف، کارکنان و کارشناسان: اعم از کارکنان کتابخانههای مراکز استانهای انتخابی. برای صحت نمونه گیری از استان های مختلف نمونه ای از کتابخانه های شهری و روستایی انتخاب شده اند.یافته ها: چالش ها، و خدمات کتابخانه های عمومی براساس نظر کاربران و متخصصان در دو رسته کتابخانه های روستایی و شهری گردآوری شد. و خدمات مورد انتظاردر چهار دسته اصلی تقسیم بندی می شوند: خدمات مرجع و اطلاع رسانی (شامل: اطلاع رسانی گزینشی، اطلاع رسانی مجازی، ,..)؛ خدمات تفریحی و سرگرمی(شامل: کافه کتاب، تو ....)؛ آموزش و پرورش (شامل: کلاس و کارگاههای مهارتی و آموزشی، ,..)؛ انگیزه بخشی و جلب رضایت کاربران (شامل: مسابقات علمیو هنری و فرهنگی، خدمات تخصصی کودکان و نوجوانان، باشگاههای کتابخوانی، دسترسی بهاینترنت و کامپیوترهای آزاد برای عموم، تغییر محیط کتابخانه، امکانات آزمایشگاهی، تشکیل گروههای کتابخوانی، ....، خدمات مناسبتی، افزایش خلاقیت).نتایج: ارائه مدل پارادایمی از خدمات کتابخانه های عمومی، اولویت خدمات و برنامه های کتابخانه های عمومی از منظر کاربران و دلایل عدم استفاده از کتابخانه براساس نظر کاربران بالقوه.
Purpose: The main purpose of this article is to address services and programs provided by public libraries in developing countries based on the views of public libraries users, and not on the basis of recommendations from international forums and institutions.Methodology: A qualitative approach is implemented and the grounded theory method is used in the case study of Iran as a developing country. Data collection involved the use of semi-structured interviews, the interviews varied between 20 and 60 minute duration. To support the semi structured interviewing process the researcher developed an interview guide with a formal question set. Results: 1. Motivation and user satisfaction services such as all kinds of scientific and artistic and cultural competitions, specialized services for children and teenagers, free internet access and computers, changing library environment, laboratory facilities, and book reading groups, poetry groups, etc., convenience services, creativity enhancements services, up to date resources, cafes and restaurants, rest areas.2. Education & teaching services such as all kinds of classes and workshops, information literacy training, literacy services, library tours, consulting services, mobile libraries.3. Recreational and entertainment services: book cafes, workgroups and group programs, and a variety of fun resources (including movies, etc.), book reviews.4. Reference and information services such as providing selective information, virtual information, in-person information, interlibrary loan and document delivery services, in-person and virtual update services.Therefore, public libraries of Iran can prioritize these services in order to improve the level of satisfaction and attract more and more users' in their planning and policy making.
ملخص الجهاز:
استان ها به شهرستان ها، و سپس شهرها و درنهایت روستاها تقسیم شده اند، لذا ١٢ کتابخانه ٦ کتابخانه شهری از مراکز استان و ٦ کتابخانه روستایی از میان کتابخانه ها به تصادف انتخاب شدند و کارشناسان طرح جهت مصاحبه در این کتابخانه ها حضور پیدا کردند، البته کارشناسان در محل کتابخانه حاضر نشده )وارد فضای کتابخانه نشدند) و با افراد در خارج از محل کتابخانه مصاحبه نموده اند؛ با توجه به اهمیت صحت مصاحبه ها، ٦ کارشناس از فارغ التحصیل ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی با گرایش کتابخانه های عمومی انتخاب شدند و طی دو هفته به آن ها آموزش های لازم برای مصاحبه و نحوه برقراری درست ارتباط با مصاحبه شوندگان توسط یک کارشناس ارشد ارتباطات ارائه شد، هریک از ٦ کارشناس مصاحبه کننده در محیط هر کتابخانه حداقل با ٣ نفر از کاربران مصاحبه باز شامل ٦ سؤال )در یافته ها آمده است ، انجام دادند.
چرا کاربران بالقوه کتابخانه های عمومی تمایلی به استفاده از خدمات و برنامه های آن ها ندارند؟ برای پاسخگویی به این سؤال چند سؤال اصلی و کلیدی از مصاحبه شوندگان پرسیده شده است و نتایج حاصل از پاسخ های آن ها براساس مشابهت کدهای باز با دو کد محوری «توقعات برآورده نشده کاربران » و «موانع استفاده از کتابخانه » در جدول بالا ارائه شده است ، که به کد انتخابی یا مقوله «چالش های کتابخانه های عمومی» منجر شده است .