خلاصة:
شهریار، ش اعر نیرومندی است که با استفاده ی ماهرانه از کلیه ی مشخصات
هنری نظم کلاسیک، پا را از دایره ی محدود آن فراتر گذاشته و سنن دیرین
نظم کلاسیک را در هم شکسته و در مقیاس وسیعی، از عناصر زبان توده ای و
خلقی استفاده نموده است . به این ترتیب در اشعار شهریار می توان ا وج هنر
کلاسیک نظامی، اوحدی، حافظ، سلمان ساوجی و غیره را دید.
سادگی و روانی شعر توده ای شهریار، او را به عنوان یک شاعر خلقی از
استادان کلاسیک ممتاز می سازد. اشعار وی به عقیده ی اکثر ادبای معاصر ایران،
از شاهکارهای شعر و ادب فارسی و آذربایجانی به شمار می رود. وحید
دستگردی آثار محمد حسین شهریار را از افتخارات ادب ایران ، احمد بیک
آتش دانشمد ترک، او را افتخار ادبیات ترک زبان و استاد ملک الشعرای بهار
وی را افتخار ادبیات جهان نامیده است.
به عقیده ی برخی از ادبای ایران در ظرف ششصد سال اخیر؛ یعنی پس از
حافظ، شع ر شهریار از لحاظ زیبایی و هنر و ایجاز و تاثیر، به ویژه در نوع غزل
کم نظیر است . آثار فارسی شهریار در اوزان مختلف عروض و یگانه اثر ترکی
در وزن هجا سروده شده و نظم شهریار شامل « حیدر بابایه سلام » وی به نام
انواع قصیده، غزل، مثنوی، قطعه، رباعی، مفردات، شعر آزاد و غیره است.
مقاله ی پیش رو در خصوص«شهریار و شعر ترکی»نگارش یافته است.
هدف نویسنده در این نوشتار کوتاه ، پرداختن به تمام گوناگونی ها و جوانب
متنوع آثار هنری شهریار نیست؛ بلکه مقصود نگارنده بیان نمونه هایی از آن
همه ویژگی ها و قدرت هنری شهریار به عنوان یک شاعر برجسته ی معاصر
است و مولانا چه زیبا گفته است که:
آب دریا را اگر نتوان کشید هم به قدر تشنگی باید چشید
در این مقاله، نویسنده پس از شرح مختصری از زندگی نامه ی استاد شهریار،
به بیان رویکرد استاد به شعر ترکی پرداخته و آنگاه با توضیح ویژگی های زبان
شناختی، به بررسی موضوعات و مضامین اشعار ترکی پرداخته ؛ سپس قالب،
وزن و قافیه در اشعار ترکی را مورد توجه قرار داده و آرایه های بدیعی در
اشعار ترکی استاد را بررسی کرده و در نتیجه اظهار می دارد که شهریار چون
سیمرغ در جایگاهی چندان فراتر از دیگر شاعران هم روزگارانش جای گرفته
است که تفوقش را به معاصران خود حتی بی چشم و چراغ هم می توان
دریافت.
ملخص الجهاز:
هدف نویسنده در این نوشتار کوتاه، پرداختن به تمام گوناگونیها و جوانب متنوع آثار هنری شهریار نیست؛ بلکه مقصود نگارنده بیان نمونههایی از آن همه ویژگیها و قدرت هنری شهریار به عنوان یک شاعر برجستهی معاصر است و مولانا چه زیبا گفته است که: آب دریا را اگر نتوان کشید هم به قدر تشنگی باید چشید در این مقاله، نویسنده پس از شرح مختصری از زندگی نامهی استاد شهریار، به بیان رویکرد استاد به شعر ترکی پرداخته و آنگاه با توضیح ویژگیهای زبان شناختی، به بررسی موضوعات و مضامین اشعار ترکی پرداخته؛ سپس قالب، وزن و قافیه در اشعار ترکی را مورد توجه قرار داده و آرایههای بدیعی در اشعار ترکی استاد را بررسی کرده و در نتیجه اظهار میدارد که شهریار چون سیمرغ در جایگاهی چندان فراتر از دیگر شاعران هم روزگارانش جای گرفته است که تفوّقش را به معاصران خود حتی بی چشم و چراغ هم میتوان دریافت.
جامعیت و ممتاز بودن استاد شهریار در حوزههای مختلف شعر اعم از فارسی و ترکی آذربایجانی، فضایل اخلاقی و یک دهه حیات پر نشاط همراه با انقلاب اسلامی که استاد از آن به عنوان « جهاد قلمی» یاد کرده است و همچنین شهرت فراوان وی به عنوان محبوب ترین شاعر کشور در نظر خواهیهای متعدد – پیش و پس از انقلاب اسلامی – و اشتهار ایشان در جهان و به ویژه کشورهای پیرامون، ضروری مینماید که نام استاد شهریار و به این طریق شعر معاصر به عنوان یک نوع ادبی که مردمان ایران زمین به آن در جهان اشتهار دارند، همه ساله گرامی داشته شود.