خلاصة:
امروزه جهانیشدن رسانهها علاوه بر فرصتهای ویژهای که برای جوامع فراهم نموده، بر پیچیدگی و فشردگی ارتباطات میان فردی و میان فرهنگی افزوده و تغییراتی را در فرهنگ زندگی افراد جامعه و هویت آنان موجب شده است. از آنجا که وجه غالب این رسانهها، حوزهی فرهنگ است، در نتیجه از قدرت و شدت بیشتری در شکل بخشیدن به هویت فرهنگی مخاطبان خود برخوردارند. پژوهش حاضر، به تأثیر رسانههای ارتباطجمعی جهانی نظیر اینترنت و تلویزیون ماهوارهای بر هویت فرهنگی دانشجویان دانشگاه کاشان میپردازد. مباحث نظری این مطالعه مبتنی بر دیدگاههای مارک پاستر، استوارت هال و جان تاملینسون دربارهی رسانههای نوین ارتباطی، جهانیشدن و هویت فرهنگی است. روش تجربی این پژوهش از نوع پیمایش بوده و جامعهی آماری آن دانشجویان دانشگاه کاشان در سال تحصیلی 94-93 میباشد. حجم نمونهی آماری نیز با استفاده از فرمول کوکران، 250 نفر برآورد شده است. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که بین متغیرهای «مدت و میزان استفاده از اینترنت»، «مدت و میزان استفاده از تلویزیون ماهوارهای»، «استفاده از منابع علمی (فارسی) اینترنت» و «استفاده از برنامههای گوناگون تلویزیون ماهوارهای» با «هویت فرهنگی دانشجویان» ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین در تحلیل چندمتغیره، به ترتیب «استفادهی از منابع علمی (فارسی) اینترنت»، «مدت و میزان استفاده از اینترنت» و «مدت و میزان استفاده از تلویزیون ماهوارهای» بیشترین تأثیر خالص را بر «هویت فرهنگی دانشجویان» داشتهاند.
Today, in addition to special opportunities providing through globalization of media, it increases interpersonal and cross-cultural relations and makes changes in culture of people and in their identity. Because the dominant aspect of media is cultural area, as a result it involves more power and rate in forming cultural identity of its audience. The present study investigates the influence of Global Mass Media such as Internet and Satellite TV on Cultural Identity of students at Kashan University. The theoretical discussions are based on Mark Poster, Stuart Hall and John Tomlinson in New Communication Media, Globalization and Cultural Identity area. The empirical research method is Survey and statistical population is the students of Kashan University in 2014-2015. The statistical sample size by Cochran’s formula is evaluated about 250 persons. The obtained results indicate that there is significant relationship variable such as “Duration and extent of use of the Internet”, “Duration and extent of use of the Satellite TV”, “Using Scientific sources (in Persian) of Internet” and “Using various programs of Satellite TV” with “Cultural Identity of Students”. Also in multi variable analysis “Using Scientific sources (in Persian) of Internet”, “Duration and extent of use of the Internet” and “Duration and extent of use of the Satellite TV” have the most influence on “Cultural Identity of Students”, respectively.
ملخص الجهاز:
نتایج به دست آمده بیانگر آن است که بین متغیرهای «مدت و میزان استفاده از اینترنت »، «مدت و میزان استفاده از تلویزیون ماهواره ای»، «استفاده از منابع علمی (فارسی) اینترنت » و «استفاده از برنامه های گوناگون تلویزیون ماهواره ای» با «هویت فرهنگی دانشجویان » ارتباط معناداری وجود دارد.
نتایج این مطالعه نشان داد که بین میزان استفاده از تلویزیون ماهواره ای و پایبندی به مذهب ، فعالیت های اوقات فراغت محلی، پایبندی به زبان ، احساس تعلق و افتخار به میراث فرهنگی، علاقه به محصولات فرهنگی بومی و غذا رابطه معنادار و معکوسی وجود دارد.
مروری بر پژوهش های گذشته نشان میدهد که متغیر استفاده از تلویزیون ماهواره ای تنها به عنوان یک متغیر در کنار سایر متغیرها و عوامل اجتماعی مؤثر بر هویت فرهنگی در نظر گرفته شده و تنوع ژانرها و برنامه های آن در این تحقیقات مدنظر نبوده است .
با این وجود، در این پژوهش ، نوع استفاده جامعه آماری مد نظر یعنی دانشجویان از اینترنت (استفاده علمی از اینترنت ) و تلویزیون ماهواره ای (استفاده از برنامه های علمی، فرهنگی، سیاسی و سرگرمی) مورد تأکید قرار گرفته و سعی شده تا استفاده از رسانه ها براساس گروه مخاطب بررسی شود.
در مجموع ، با وجود آن که رسانه های جهانی (نظیر اینترنت و تلویزیون ماهواره ای) در شکل گیری هویت جهانی در نزد مخاطبان خود از موفقیت چشم گیری برخوردار بوده اند، اما سایر ابعاد هویتی مانند هویت فرهنگی ملی و محلی نیز توانسته اند با بهره گیری از امکانات جهانیشدن به طور عام و رسانه های ارتباطی نوین به صورت خاص نقش خود را در میان کنشگران اجتماعی ایفا نمایند.