خلاصة:
مطالعه حاضر، نگاهی متفاوت به مفهوم همدلی به عنوان یکی از مهارتهای زندگی دارد و مسیر رشد و تحول همدلی را مورد بررسی قرار داده است که این مسیر میتواند به کمال همدلی یعنی ایثار ختم شود. برای رسیدن به این هدف، دیدگاه قرآن کریم و نظرات دانشمندان علوم قرآنی و روانشناسی درباره همدلی جمعآوری گردید و با استفاده از روش تحلیل مفهومی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که همدلی، با مفاهیم مواسات، جود و سخا، انفاق، احسان و ایثار در متون اسلامی ارتباط معنایی دارد. یکی از مهمترین مفاهیم مرتبط با همدلی، ایثار است که نقطۀ اوج همدلی میباشد. ایثار واژهای ارزشمند است که از همدلی سرچشمه میگیرد. برای حرکت از رفتارهای همدلانه به سمت ایثار، تربیت اسلامی، پیرایش از غفلت، آسیبهای نفس و زشتیهای اخلاقی، تقویت نرمدلی، به چالش کشیدن انگارههای منفی درباره ایثار، آموزش مهارتها و صفات اخلاقیِ مرتبط با ایثار، الگوسازی، درک حقیقت پروردگار و تقویت ارتباط با خداوند پیشنهاد میگردد.
The present study has a different view of the concept of empathy as one of the life skills and has examined the path of empathy growth and development, which can lead to the perfection of empathy, i.e. the sacrifice (Arabic: ایثار, Romanized: Ithar, altruism, self-sacrifice). The views of the Holy Quran and the views of Quranic scholars and psychologists on empathy were collected to achieve this goal, and examined using conceptual analysis. The results showed that empathy is semantically related to the concepts of compassion (condolence), open-handed (the quality of being munificent), generosity, infaq (Arabic: انفاق, disbursement) ihsan (Arabic: احسان ʾihsan, benefaction), and the sacrifice (self-sacrifice) in Islamic texts. The sacrifice (self-sacrifice) is one of the most important concepts related to empathy, which is the highest empathy. The sacrifice (self-sacrifice) is a valuable word that comes and derives from empathy. These items in order to move from empathic behaviors toward sacrifice are suggested: Islamic education (cultivation), purification from negligence, soul (psyche, spirit) harms and moral degradation (ugliness), strengthening softness of heart, challenging negative imaginations about self-sacrifice, teaching skills and moral attributes related to self-sacrifice, modeling, understanding the truth of God and strengthening the relationship with God.
ملخص الجهاز:
تحلیل مفهومشناسیهمدلی در قرآن کریم 1 ( ایمان سیدمحرمی 2 ( ابوالفضل غفاری 3 چکیده مطالعه حاضر، نگاهی متفاوت به مفهوم همدلی به عنوان یکی از مهارتهای زندگی دارد و مسیر رشد و تحول همدلی را مورد بررسی قرار داده است که این مسیر میتواند به کمال همدلی یعنی ایثار ختم شود.
این تعریف نشان میدهد که در ایثار همدلی وجود دارد و در واقع، ایثار سلسلهمراتبی را طی میکند که شروع آن با احساس و شناخت درست و سالم (همدلی) است و به شریک کردن دیگری در مال خود در عین نیاز، و در نهایت از جان خود گذشتن در راه خدا ختم میشود.
برخی از آیات قرآن کریم (حشر/ 9) به مفهوم ایثار برای نشان دادن همدلی، کمک و مقدم دانستن دیگران بر خود در عین نیازمند بودن اشاره داشتند که معنای عمیقتری نسبت به سایر مفاهیم دارد.
بررسی روایات اسلامی و سایر متون معتبرِ برگرفته از قرآن کریم نشان داد که انفاق، مواسات (شرکت دادن دیگران در امکانات خود) و ایثار که حضرت علی( در غرر الحکم آن را بالاترین نیکوکاری، بالاترین بزرگواری و برترین سخاوت معرفی کرده است، معنای نزدیکی با همدلی دارند.
برای این حرکت معنوی که از یک مهارت (همدلی) شروع و به نائل شدن به مقام عبودیت و بندگی خداوند یعنی ایثار در راه خدا ختم میشود، بر اساس آیات قرآن و متون معتبر، مطالبی ارائه میگردد.