خلاصة:
پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان توجّه به مولّفههای تفکّر انتقادی در سندِ برنامه درسی ملی صورت گرفته است. جامعهیِ آماری پژوهش، سند برنامه درسی ملی است که، با توجّه به ماهیّت پژوهش 5 بخش از سند، بهعنوان نمونه در نظر گرفته شده است. در این پژوهش از روش تحلیل محتوای آنتروپی شانون استفاده شده است. نتایجِ تحلیلِ داده حاکی از توجّه نسبی سند به مولّفههای تفکّر انتقادی است. در بخش مبانی فلسفی و علمی، بیشترین ضریب اهمیّت مربوط به مولّفه خود تنطیمی، در بخش اصولحاکم بر برنامههایِدرسی و تربیتی، بیشترینضریب اهمیّت بهمولّفة تحلیل، در بخش رویکرد و جهتگیری کلی، بیشترین ضریب اهمیّت به مولّفة ارزشیابی، در بخش الگوی هدفگذاری، بیشترین ضریب اهمیّت به مولّفهیِ ارزشیابی، و در بخش حوزههای یادگیری، بیشترین ضریب اهمیّت به مولّفة تحلیل اختصاص داده شده است. همچنین بهصورت کلی بیشترین ضریب اهمیّت مربوط بهمولّفه تحلیل است و سایر مولّفهها دارای ضریب اهمیّت کمتر بودند. این بدین معنی است که، در سندِ برنامهیِ درسیِ ملّی توجّه متعادلی به مولّفههای تفکّر انتقادی نشده است. با توجّه به یافتههای پژوهشحاضر، بازنگریِ در برنامهیِ درسی، در راستای توجّه بیشتر به مولّفههای تفکّر انتقادی ضروری بهشمار میآید.
The purpose of this study was to investigate the importance of considering the components of critical thinking in the national curriculum document. The statistical population of the study was the National Curriculum Document, which was considered as a sample in terms of the nature of the research of 5 parts of the document. Shannon entropy content analysis was used in this study. The results of the data analysis indicate the relative importance of the document to the components of critical thinking. In the philosophical and scientific bases, the highest coefficient of importance is related to the self-sustaining component, in the section governing the curriculum and training, the highest coefficient of importance to the analysis component in the approach section and the general integration of the highest importance factor to the evaluation component, in the most targeted target segment The importance coefficient is assigned to the evaluation component and in the domains of component identification, the most important factor is analyzed. In general, the most important factor is the analysis component, and other components have a lower coefficient, which means that in the national curriculum document no attention is paid to the components of critical thinking. Regarding the findings of this study, reviewing the curriculum in order to pay more attention to critical thinking components is considered as less important.
ملخص الجهاز:
هــم چنــين تفکــر انتقــادي در برگيرنــده پرســش گــري ، تعريــف مســئلۀ آزمــون، دلايــل و مــدارک، تجزيــه وتحليــل 1- Horenstein & Niu 2- critical thinking 3- higher-order Thinking 4- Halpern 5- Factione 6- Scriven & Paul فــرضهــا، دوري جســتن از اســتدلال احساســي و هيجــاني، پرهيــز از پــيش داوري ، توجــه بــه تفاســير ديگــر و تحمــل در برابــر انتقــادات مــي باشــد (ريــد١، ٢٠٠٢، ص ١٠١).
اطلاعــات حاصــل از تحليــل دادههاي پژوهش بدين شرح است : سؤال پژوهش در محتواي سند برنامـۀ درسـي ملـي تـا چـه ميـزان بـه مولفـه هـاي آمـوزش تفکر انتقادي توجه شده است ؟ جـدول شـماره يـک ميـزان فراوانـي مؤلفـه هـاي تفکـر انتقـادي را در سـند برنامـه درسي ملي نشان مي دهد.
جدول شماره ٦: مقدار بار اطلاعاتي و ضريب اهميت دادههاي به هنجار شده بخش «حوزههاي يادگيري» تفسير تحليل ارزشيابي استنباط خود تنظيمي (به تصویر صحه رجوع شود)جدول شماره هفـت نشـان مـي دهـد کـه در کـل ٥ بخـش مـورد مطالعـه از سـند برنامۀ درسي ملـي، ضـريب اهميـت مولفـۀ تحليـل بـيش تـر از سـاير مولفـه هـاي تفکـر انتقادي اسـت .
جدول شماره ٧: مقدار بار اطلاعاتي و ضريب اهميت دادههاي به هنجار شده سند برنامۀ درسي ملي (به تصویر صحه رجوع شود)هدف از ايـن مطالعـه ، تجزيـه وتحليـل مولفـه هـاي آمـوزش تفکـر انتقـادي در محتـواي سـند برنامـۀ ملـي درسـي اسـت .
ايـن بـدين معنـي اسـت کـه در سند برنامـۀ درسـي ملـي توجـه متعـادلي بـه مولفـه هـاي تفکـر انتقـادي توجـه نشـده اســت کــه يافتــه هــاي پــژوهش هــاي (طالــب زاده، ١٣٣٨٨؛ يوســف زاده؛ ١٣٩١ و احمدزاده، ١٣٩٤) يافته هاي پـژوهش را تأييـد مـي کنـد.