خلاصة:
فهم و نقد مکاتب رقیب از لوازم ضروری تولید اقتصاد اسلامی است. «آدام اسمیت» را پدر و کتابش «ثروت ملل» را اولین اثر مدون دانش اقتصاد لیبرال میدانند. مرور دقیق زمانه اسمیت به فهم بهتر بافت درونی اندیشههای اقتصادی نیز منجر میشود. تحقیق پیش رو با مراجعه به منابع کتابخانهای و مطالعه اسنادی و سپس مقایسهی میان اسنادی به نکاتی تازه درباره دیدگاههای اقتصادی اسمیت و کتاب ثروت ملل دست یافته است. در ابتدا با تبدیل رویدادها به یک سیر زمانی، به روایتی کلان از تاریخ استعمار بریتانیا و بسترهای استعماری اقتصاد مدرن پرداخته شده است. نابودی آخرین بقایای حکومت اسلامی اندلس در 1492م. و اعزام کلمب به غرب و واسکو دا گاما به شرق در همین سال، آغاز این حرکت است که با استعمار متمادی سرزمینی به نام آمریکا و نیز هندوستان ادامه مییابد. غارت ماوراء بحار، پلانتوکراسی و بردهداری از مهمترین رویدادها و دورانهایی هستند که به شکلگیری نظام «تجارت استعماری» یا «مستعمراتی» منجر میشوند. ثروت ملل در چنین محیط تاریخیای تدوین میگردد و به تجارت استعماری تعلقی عمیق دارد. بازخوانی بخشهایی از جلد چهارم ثروت ملل که تا کنون در ایران ترجمه نشده، نشان میدهد وی آشکارا استعمار را حق بریتانیا دانسته و میان «تجارت استعماری» و «تجارت استعماری انحصاری» تفکیک قائل میشود و با تایید مزایای تجارت استعماری، مشکله خود را انحصاری بودن آن عنوان میکند. او معتقد است انحصاری بودن این تجارت قابل ادامه نبوده و به اندازه حالت طبیعی و آزاد آن سودمند نیست. راهکار او نه «تجارت آزاد» که «تجارت آزاد استعماری» است.
Undrestanding and critisize of rival schools is one of the nasecities of production of Islamic Economics. Adam Smith is considered the father and his book The Wealth of Nations as well as the first work of Liberal Economics. A careful review of his life time not only clarifies the contexts for the emergence of economics knowledge, and thus helps to compensate for the weakness of historical studies in the field of economics, but also leads to a better understanding of the inner context of economic ideas. Ongoing research has yielded new insights into Smith's economic views and the Wealth of Nations book by looking at library sources and studying and then comparing documents. First, by turning events into a chronology, we give a grand account of the history of British colonialism and the colonial contexts of modern economy. Destruction of the last remnants of the Islamic government of Andalusia in 1492. And the sending of Columbus to the West and Vasco de Gamma to the East in the same year is the beginning of this movement, which continues with the colonization of the land called the United States, as well as India. Overseas looting, plantocracy and slavery are among the most important events and periods that lead to the formation of the "colonial trade" system. The wealth of nations is compiled in such a historical setting. In the second part, as an reasoning argument and not a testimony, by reviewing parts of the fourth volume of The Wealth of Nations, which has not been translated into Persian and in Iran and is therefore neglected, we review Smith's views on this colonial trade. The findings of this review show that he considered colonialism to be a British right and distinguished between "colonial trade" and "monopoly colonial trade" and described his problem as its monopoly. He believes that the monopoly of this business is not sustainable and is not as beneficial as its natural and free state. He argues that he offers "colonial free trade" as a solution rather than "Free Trade".
ملخص الجهاز:
مرور دقيق زمانه زندگاني اسميت نـه تنهـا بسترهاي پيدايش اقتصاد سرمايه داري را روشن تر ميسازد و از اين طريق به جبـران ضـعف مطالعـات تاريخي در فضاي دانش اقتصاد کمک ميکند بلکه به فهم بهتر بافت دروني انديشه هاي اقتصادي نيز منجر مي شود.
در بخش مطالعات جريان متعارف در موضوع زندگي و زمانه آدام اسميت و ثروت ملل کتاب هاي زيادي نوشته شده که عمدتا به زبان لاتين است .
) An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations, edited with an Introduction, ) Notes, Marginal Summary and an Enlarged Index by Edwin Cannan) (که در اواخر همـين مقاله به صورت نيمه تفصيلي بدان خـواهيم نگريسـت )؛ «زنـدگي آدام اسـميت » ( Life of Adam Smith) نوشته جان را (١٩٦٥م.
مطالعه مباحث مطرح شده در جلد چهارم و پنجم که در حقيقت وجـه کـاربردي و غايت تدوين ثروت ملل اسـت داراي ارزش نظـري و بـراي خواننـدهاي کـه بـه دنبـال کاربست مباني کتاب هاي اول و دوم است مورد انتظار و مفيد است اما چرايـي دسـت نيافتن به آن ها احتمالا به دليل تغيير نگرشي است که از اسميت ، در ذهن خواننـده روي مي دهد.
92) نتيجه گيري مطالعه بستر تاريخي تدوين کتاب ثروت ملل ، نشان مـيدهـد، تجـارت اسـتعماري بـه موتور اقتصادي اروپا و بريتانيا در سدههاي ١٦، ١٧ و ١٨ ميلادي تبديل شده و سـرمايه و قدرت لازم براي ورود به دوران جديد و اقتصاد صنعتي را فراهم آورده اسـت .