خلاصة:
از مجموع روایات و گزارشها چنین برداشت میشود که بعد از شهادت امام یازدهم7 امام مهدی4 بهعنوان امام دوازدهم شیعیان معرفی گردیده است. فراوانی روایات اثناعشر و روایات خاص دیگر مانند روایات تولد و گزارههای تاریخی موید همین باور است. کلینی روایتی را گزارش داده است که ظاهر آن گویای وجود فترت و انقطاع مسئله امامت بوده و پس از آن، زمین بهوسیله امام دوازدهم پر از عدلوداد خواهد شد. در این نوشتار با روشی توصیفی تحلیلی، به بررسی روایت مزبور پرداخته شده است. منبعشناسی و بررسی سندی این روایت آغازی است که این تحقیق برای ارایه اعتبار حدیث برمیگزیند. سپس فقره اصلی روایت با استعانت از روایات دیگر مورد بررسی قرار میگیرد. با توجه به معانی فترت و روایات همخانواده میتوان گفت: مراد از فترت در حدیث، بهمعنای نبود امام و وجود انقطاع در امامت نیست؛ بلکه به دوران ضعف و سکون اهلبیت: اشاره دارد.
ملخص الجهاز:
کلینی روایتی را گزارش داده است که ظاهر آن گویای وجود فترت و انقطاع مسئله امامت بوده و پس از آن، زمین بهوسیله امام دوازدهم پر از عدلوداد خواهد شد.
با توجه به معانی فترت و روایات همخانواده میتوان گفت: مراد از فترت در حدیث، بهمعنای نبود امام و وجود انقطاع در امامت نیست؛ بلکه به دوران ضعف و سکون اهلبیت( اشاره دارد.
در فرازی از این روایت وجود فترت و انقطاع بین ائمه( ترسیم شده است.
6 در بین استعمالهای مذکور، تمامی آنها مطابق با معنای لغوی است؛ اما معنای آخر که بهمعنای انقطاع و فاصله ذکر شده با معنای لغوی اصلی تفاوت دارد؛ در اینباره چند نکته قابلذکر است: ابنفارس، معجم مقایيس اللغة ج4، ص470.
بنابراین در این روایت، فترت در ضعف و سکون دوران اهلبیت( معنا پیدا میکند؛ زیرا روایت مورد بحث در بیان معرفی كسى است که زمين را از عدالت پر مىكند، همانگونه كه از ظلموستم پر شده است.
کسی در اینباره اشکال نکند که منظور از فترت ممکن است انقطاع امامت باشد و امام مهدی( بعد از دوران فاصله بین ائمه( ظهور خواهد کرد؛ چراکه باید گفت روایات متعدد و متنوعی بر لزوم امر امامت در تمام دورانها تأکید دارد.
مانند روایت صدوق در کمال الدین که از امام امام باقر( نقل کرده است: مجلسی، بحارالانوار، ج1، ص44.
در این بین روایت واحدی به دوران انقطاع و فاصله بین اولیای الهی اشاره کرده است که علاوه بر ضعف منبع و سند، مقصود از فترت، ضعف و سکون دوران اهلبیت( معنا پیدا میکند.