خلاصة:
ضابطین دادگستری جهت اجرای مهم ترین وظیفه خود که همانا حفظ نظم و امنیت است ، درصورتیکه موجـب خسـاراتی بــه دیگران اعم از متهم ، مجرم ، یا اشخاص دیگر شوند، با تحقق شرایطی عهده دار مسئولیت مدنی خواهند بود. درمجمـوع حــوادث زیانباری که ضابطین دادگستری در آن مداخله دارند یا از طریق انجام فعل توام با تقصیر یا انجام فعل بدون تقصیر و یـا تــرک فعل تحقق مییابد. گاهی حادثه زیان بار ناشی از ترک فعل از قبیل عدم ابلاغ اوراق اجرایی به نشانی مخاطب ، عدم مساعدت بـه اشخاصی که توسط دیگران در معرض ارتکاب جرم و جنایت واقع میشوند یا عدم کنترل بازداشت شـدگان یـا متوقـف ننمـودن وسایل نقلیه معیوب و رانندگان است . در این موارد با وجود شرایطی به موجـب قاعـده تسـبیب در مقابـل زیان دیـده عهـده دار جبران خسارت خواهند بود. گاهی ممکن است عدم انجام وظایف محوله ، موجبات وقـوع حـوادث زیان بـار و ایـراد خسـارت بـه اشخاصی حقیقی و حقوقی و درنتیجه سبب تحقق مسئولیت کیفری یا مدنی برای کارکنان و یا سازمان ضابطین دادگسـتری را فراهم آورد. در این مقاله با گذری اجمالی بر قواعد، مبانی و منابع عام و خاص مسئولیت مدنی ضابطین دادگستری مورد توجـه قرار گرفته است و مصادیق قانونی مسئولیت مدنی ناشی از قصور ضابطین دادگستری با بررسی مواد مـرتبط در قـانون اساسـی، مجازات اسلامی، مسئولیت مدنی، شیوه های جبران خسارت ، قانون به کارگیری سـلاح و قـانون مـدنی، مـورد بحـث و بررسـی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است
ملخص الجهاز:
در اين مقاله با گذري اجمالي بر قواعد، مباني و منابع عام و خاص مسئوليت مدني ضابطين دادگستري مورد توجـه قرار گرفته است و مصاديق قانوني مسئوليت مدني ناشي از قصور ضابطين دادگستري با بررسي مواد مـرتبط در قـانون اساسـي، مجازات اسلامي، مسئوليت مدني، شيوه هاي جبران خسارت ، قانون به کارگيري سـلاح و قـانون مـدني، مـورد بحـث و بررسـي و تجزيه و تحليل قرار گرفته است .
671 الف ) ضابطين عام و خاص دادگستري ضابطين عام : به کساني که در مورد کليۀ جرائم ، صلاحيت اقدام دارند و وظايف واختيارهاي آن ها محدود به جرائمي معين يا شرايط خاصي نيست تعريف شده که اين نيرو را موظف به همکاري با قوة قضائيه و اجراي دستور هاي مقام قضايي در زمينۀ کشف جرم ، جلوگيري از فرار مجرم ، دستگيري مجرم ، ابلاغ و اجراي احکام قضايي به شرح ذيل نموده است : ١.
٦. در ماده ٤٤، به وظيفه ضابط قضايي، در خصوص رسيدگي به جرائم مشهود اشاره شده است ؛ مطابق اين ماده اگر ضابط قضايي به وقوع جرم مشهودي علم پيدا کند، بايد سريعا و بدون فوت وقت ، تمامي اقدامات لازم از جمله دستگيري متهم و ضبط وسائل جرم را انجام دهد.
علاوه بر اين ، ماده ١ قانون مسئوليت مدني در اين مورد بيان ميدارد: «هـرکس بـدون مـجوز قانوني عمدا يادرنتيجه بياحتياطي به جان يا سلامتي يا حيثيت يا شهرت تـجارتي يـا به ره حق ديگر که به موجب قانون براي افراد ايجاد گرديده لطمه اي وارد نـمايد کـه مـوجب ضرر مادي يا معنوي ديگري شود مسئول جبران خسارت ناشي از عمل خود مي بـاشد.