خلاصة:
چکیدهآثار متعدد ومتنوعی از دوران مختلف تاریخی در استان ایالم برجای مانده است. بخشی از این آثار را، قلعه ها تشکیل دادهاند که از ویژگیهای خاصی برخوردار هستند. دراین مقاله قلعۀ سیاپیر ازآثار قرون میانه اسالمی معرفی شده که متأسفانه تاکنون مورد بررسی و مطالعه قرار نگرفته است.هدف از این مطالعه، شناسایی،مستندسازی وگاهنگاری دادههای فرهنگی این اثر مهم تاریخی بوده است. روش بررسی این مکان تاریخی، شامل: فعالیتهای میدانی، برداشت و بررسی مواد فرهنگی سطحی است که از روش پیمایشی یا فشرده استفاده شده است. یافتههای این پژوهش حاصل،بررسی میدانی،مطالعه شواهد وشناسه های فرهنگی،بهره گیری ازاسناد کتابخانه-ای ودرنهایت تجزیه و تحلیل اطالعات بدست آمده بوده است. سفالهای شاخص قرون میانه دوره اسالمی چون گونههای اسگرافیاتو و نقاشی زیر لعاب از مهمترین یافته های فرهنگی این قلعه به شمار میروند که شاخص خوبی برای تشخیص آثار مربوط به این دوره هستند. یافته ها نشان میدهد محدودههای جغرافیایی، تنگه قیر ، زنجیره و کورگ واقع در منطقه مورد مطالعه نقش بسیار مهمی در تبادالت فرهنگی دشت چرداول با نقاط مرتفع شمالی این شهرستان داشته اند.
ملخص الجهاز:
يافته ها نشان ميدهد محدوده هاي جغرافيايي، تنگه قير ، زنجيره و کورگ واقع در منطقه مورد مطالعه نقش بسيار مهمي در تبادلات فرهنگي دشت چرداول با نقاط مرتفع شمالي اين شهرستان داشته اند.
محدوده اثر(قلعه سياه پير) در ناحيه اي کوهستاني شهرستان چرداول ( از تنگه موسوم به زنجير در جهت شمال غرب به گردنه مله مازگ در شرق و جنوب شرق ) ودر محدوده جغرافيايي تنگ قير واقع شده است .
از جهتي دراين مرحله ، اثر شناسايي شده بر روي تصاويرماهواره اي ونقشه هاي جغرافياييجانمايي و نتيجه فرآيند ميداني و کتابخانه اي با بهره گيري از روش هاي مناسب آماري مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته اند پيشينۀپژوهش : در قرون اوليه اسلامي اين منطقه به عنوان بخشي ازشهر سيروان باستان مرکز ايالت ماسبذانتوسط محققان و سياحان مورد بازديد قرار گرفته است .
دوده ا ر و بوم شناسي منطقه استان ايلام در غرب ايران و هم مرز با کشور عراق در محدودة ارتفاعات زاگرس و حاشيۀ غربي اين ديوارة عظيم واقع شده است .
6 پيشينۀ تاريخي: شهرستان چرداول در منطقۀ کوهستاني شمال شرقي استان ايلام واقع شده است ،کوه هاي نسبتا بلند قلاجه وخرمه در شمال شرقي وکوه عريض وبلند بانکول با قلۀ مانشت با ارتفاع بيش از ٣٠٠٠ متر از سطح دريا ارتفاعات غربي اين شهرستان را تشکيل ميدهد.
منطقه مورد مطالعه که قلعه سياه پير در آن قرار گرفته است ، ناحيه اي کوهستاني و به تبع از ارتفاعات زاگرس داراي جهت شمال غربي – جنوب شرقي است .