خلاصة:
فرایند پالایش جهان هستی، موضوعی درخور اندیشه است که تقریبا در اساطیر و متون کهن بیشتر تمدنهای بزرگ به صورتهای گوناگونی روایت شدهاست. هدف از این پژوهش، بررسی مقایسهای و دستیابی به شباهتها و تفاوتهایی است که در ارتباط با فرایند پالایش جهان در اساطیر ایرانی و بین النهرینی وجود دارد. بنابراین، در هر بخش، نخست ترجمه متن باستانی مربوط به روایت پالایش جهان ارایه شدهاست و در ادامه، شاخصه های برجسته ای را که میتوان مقایسه و ارزیابی کرد، جداگانه بررسی شدهاست. شایان ذکر است که عمده روایت های کهن مربوط به پالایش جهان از الگویی عمومی پیروی میکنند، اما طبیعتا ممکن است در جزییات تفاوتهایی نیز داشته باشند. از مهمترین نتایج تحقیق حاضر میتوان به این موضوع اشاره کرد که تنها در اساطیر ایرانی، عامل پالایش جهان زمستان و سرما بودهاست و این عامل، عنصری اهریمنی است و نیز اینکه بنا بر اساطیر، فرایند پالایش جهان در اساطیر هندی، رویدادی همیشگی است که در ادوار زمانی مشخصی رخ میدهد. همچنین، باید افزود که در اساطیر ایرانی، این رویداد بزرگ هنوز اتفاق نیفتادهاست و پدیدهای است که در آینده رخ خواهد داد.
The refining process of the universe is a worthy subject of thought
which has been narrated in most of the mythology and ancient texts of
many great civilizations in various ways. The purpose of this study is to
compare and achieve similarities and differences which is associated
with the process of refining the world in Iranian and Mesopotamian
mythology. Therefore, in each section, the ancient text translation of the
world's refined narrative is initially presented and then, prominent
indicators that can be compared and evaluated separately have been
investigated. It is worth noting that most of the ancient narratives relating
to the refinement of the world follow a general pattern, but naturally they
may have differences in detail. One of the most important results of this
research is the fact that only in Iranian mythology; the purification factor
of the world was winter and cold and this agent is a devilish element.
Also, according to myths, the process of refining the world in Indian
mythology is an everlasting event occurring in certain times. In addition,
it should be added that this great event has not happened in Iranian
mythology, and it is a phenomenon that will occur in the future.
ملخص الجهاز:
در نسخه يا روايت سومري «انکي»، زيوسـودرا را از خشم خدايان آگاه ميکند و به او ميآموزد تا با ساختن کشـتي بزرگـي خـود و سـاير موجودات را از سيل و توفان خشم خدايان برهانـد و در نسـخۀ بـابلي، ايـن «ائـا»، ايـزد آب هاست که «اوتناپيشتيم » را از وقوع توفان و سيلي عظـيم کـه در اثـر خشـم خـدايان نسبت به انسان هاي طغيان گر در شرف وقوع است ، مطلع مـيکنـد و او نيـز بـا سـاختن کشتي بزرگي نسل بشر و موجودات را حفظ ميکند و سـرانجام ، در کنـار همسـرش بـه جاودانگي و ناميرايي دست پيدا ميکند (ر.
بررسي فرايند پالايش جهان در اساطير ايراني در اساطير ايراني، موضوع پالايش جهـان و چگـونگي انجـام آن و ديگـر جزئيـات ايـن داستان در فرگرد دوم ونديداد، يکي از بخش هاي پنجگانۀ اوستا و نيز متون فارسي ميانه ، مانند بندهشن ، دادستان دينيگ ، دينکرد هفتم و مينوي خرد مورد بحث قرار گرفته است .
علت وقوع فرايند پالايش در اساطير ايراني کريستين سن بر اين باور است که بر اساس بند ٢٢ از فصل دوم ونديداد، شرارت جهـان استومند سبب ميشود که ديو ملکوس در زمستاني سهمگين دست به ويرانگري هسـتي مادي بزند (ر.
سرانجام فرايند پالايش در اساطير بين النهرين در اسطوره هاي بين النهرين ، خدايان که از هياهوي انسان ها و پرجمعيت شدن زمـين بـه ستوه آمده اند، تصميم به نابودي نسل بشر ميگيرند و به گونه اي در پي تنبيه انسـان هـا هستند تا جهان مادي را به نوعي پاکسازي و نو کنند.