خلاصة:
ریاضیات کاربردی شاخهای از ریاضیات است که بهعنوان حوزهای میانرشتهای، کاربستهای ریاضیات محض را در سایر دانشها پیادهسازی میکند. علوم سیاسی نیز بهمثابۀ حوزهای از علوم انسانی و اجتماعی برای تحقق اهدافی همچون افزایش دقت تحلیلها، ایجاد دید ترکیبی در مسائل دارای شاخههای متنوع و نمایش مؤثر دادهها و اطلاعات به ابزارهای ریاضیاتی متوسل شده است. این روند در عصر کنونی شدت و سرعت افزونتری گرفته است. یکی از زیرنظامهای گسترده دانش ریاضیات کاربردی مدلسازی است. این پژوهش میانرشتهای در پاسخ به این پرسش میباشد که «با چه فرایندی مدلی ریاضیاتی برای محاسبه و نمایش پایستگی و یا افول ایدئولوژیهای سیاسی قابل طراحی است؟» و نیز با ایجاد پلی میان دو عرصه ریاضیات و علوم سیاسی به ارائه یک مدل ریاضیاتی کارآمد و مناسب برپایۀ مؤلفههای جبری و هندسی پرداخته و ضمن طرح و اثبات محاسبات مربوط به این مدل، مزایای آن نسبت به سایر مدلهای موجود را نشان داده است تا بخشی از خلأ موجود در پژوهشهای سیاسی را از میان بردارد؛ همچنین بهعنوان یک نمونه عملی، پایستگی ایدئولوژی کمالیسم در نظام سیاسی ترکیه در دهههای اخیر ارزیابی شده است. این پژوهش در هماهنگی با ماهیت موضوع و هدف آن به روش محاسباتی و تحلیلی انجام پذیرفته است و یافتههای آن میزان پایستگی کمالیسم در نظام سیاسی ترکیه را بیش از یک دوم تخمین میزند.
Applied mathematics is a branch of mathematics that, as an interdisciplinary field, implements the applications of pure mathematics in other sciences. Political science, as a field of humanities and social sciences, has resorted to mathematical tools to achieve goals such as increasing the accuracy of analyses, creating a combined view on issues with diverse branches and effectively displaying data and information as well. This trend has become more intense and rapid in the current era. One of the broad subsystems of applied mathematics is modeling. This interdisciplinary research, in response to the question that how a mathematical model can be designed to calculate and represent the stability or decline of political ideologies, has provided an efficient and suitable mathematical model based on algebraic and geometric components to calculate and display the stability or decline of political ideologies while creating a bridge between the two fields of mathematics and political science. Besides expressing and proving calculations related to this model, it has also shown its advantages over other existing models so as to eliminate part of the existing gap in political researches. As a practical example, the consistency of the ideology of Kemalism in recent decades has been estimated. This research has been done using computational and analytical method and its findings estimate the stability of Kemalism in the political system of Turkey more than a half.
ملخص الجهاز:
مدلسازی ریاضیاتی برای محاسبه و نمایش پایستگی ایدئولوژیهای سیاسی (مورد مطالعه: ارزیابی پایستگی کمالیسم در نظام سیاسی ترکیه)از تبیین تا نقد: بررسی انتقادی دیدگاه جیمز بوهمن وچارلز تیلور دربارۀ رابطۀ علم و ارزشها در علوم اجتماعیاز چالش رابطۀ باید و هست در فلسفه تا شناسایی تداخل عوامل اجتماعی در باید و هست بهرام اخوان کاظمیحامد بیکران بهشترضا ماحوزی (دکترای تخصصی، استاد تمام علوم سیاسی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز، دانشگاه شیراز، شیراز: ایراندکترای تخصصی، استادیار، گروه مطالعات نظری علم، فناوری و نوآوری، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشورنویسنده مسئول، مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی؛ kazemi@shirazu.
این پژوهش میانرشتهای در پاسخ به این پرسش میباشد که «با چه فرایندی مدلی ریاضیاتی برای محاسبه و نمایش پایستگی و یا افول ایدئولوژیهای سیاسی قابل طراحی است؟» و نیز با ایجاد پلی میان دو عرصه ریاضیات و علوم سیاسی به ارائه یک مدل ریاضیاتی کارآمد و مناسب برپایۀ مؤلفههای جبری و هندسی پرداخته و ضمن طرح و اثبات محاسبات مربوط به این مدل، مزایای آن نسبت به سایر مدلهای موجود را نشان داده است تا بخشی از خلأ موجود در پژوهشهای سیاسی را از میان بردارد؛ همچنین بهعنوان یک نمونه عملی، پایستگی ایدئولوژی کمالیسم در نظام سیاسی ترکیه در دهههای اخیر ارزیابی شده است.
در این راستا با قیاس گزینههای مختلف و توجه به ماهیت ایدئولوژیهای سیاسی، طراحی یک مدل ریاضیاتی مرکب از چارچوب محاسبات جبری و نمودار هندسی چندمتغیره، دوبعدی و غیرگسسته مناسبتر به نظر میرسد، زیرا نخست آنکه نسبت به مدلی یکبعدی و خطی که بر پایهمقادیر مندرج بر محور اعداد بنا میشود، امکان درک جداگانۀ پیشروی یا پسروی هریک از اصول و عناصر تشکیلدهنده یک ایدئولوژی سیاسی را در عرصههای مختلف با نگاهی اجمالی فراهم میآورد و گرچه ساخت و کاربست آن تاحدودی دشوارتر است، اما کار مخاطب را آسانتر میکند.