خلاصة:
هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی جایگاه عرف در ازدواج سفید، از نظر فقه اسلام میباشد. در همه ادیان و طبق دیدگاه کلیه جامعهشناسان، خانواده اولین و مهمترین نهادی است که فرد در آن متولد میشود و در انتها رشد و تعالی مییابد. در واقع اهمیت خانواده تا جایی است که در کلیه کتب مقدس، تاکید موکدی بر آن شده است. ادامه دادن نسل و فرزندآوری نیز ضروریترین و اصلیترین ثمرۀ ازدواج است که آن نیز توسط کلیه مذاهب توصیه شده است. ازدواج سفید بزرگترین آفتی بر کلیه موارد مذکور است. روش: این پژوهش با استناد به منابع کتابخانهای و روش توصیفی-تحلیلی انجام شد. یافتهها: از جمله علل روی آوردن به ازدواج سفید در ایران، بیکاری، سنتهای غلطی مانند وضع مهریههای سنگین، مخارج کمرشکن عروسی، فاصلۀ بین فقیر و غنی، و... میباشد. همچنین افزایش چشمگیر خانههای مجردی در نتیجه استقلالطلبی، تعارضهای نسلی، مهاجرت شغلی و تحصیلی را میتوان از عوامل مهم شیوع ازدواج سپید در کشور از نظر جامعهشناختی دانست. زوج-هایی که ازدواج سفید را انتخاب میکنند، از سلامت روانی کمتری نسبت به افرادی که ازدواج رسمی میکنند، برخوردارند و سطح رضایت از زندگی بسیار پایینتری دارند. مشخص نبودن مرز مسئولیت-ها و تعهدات در زندگی مشترک و توقع مشارکت مالی و تقسیم درآمد، هدفمند نبودن افراد برای سرمایهگذاری اقتصادی و رشد مالی، از دیگر مسائلی است که افراد در ازدواج سفید با آن مواجه می-شوند.
Purpose: The purpose of this study is to investigate the place of custom in white marriage from the point of view of Islamic jurisprudence. In all religions and according to the viewpoint of all sociologists, the family is the first and most important institution in which a person is born and in the end grows and excels. In fact, the importance of the family is to the extent that it has been strongly emphasized in all the holy books. Continuing the generation and having children is the most necessary and the main fruit of marriage, which is also recommended by all religions. White marriage is the biggest scourge of all the mentioned cases. Method: This research was done based on library sources and descriptive-analytical method. Findings: Among the reasons for turning to white marriage in Iran are unemployment, wrong traditions such as heavy dowries, back-breaking wedding expenses, the gap between the rich and the poor, etc. Also, the significant increase in single households as a result of independence, generational conflicts, occupational and educational migration can be considered as one of the important factors of the spread of white marriage in the country from a sociological point of view. Couples who choose white marriage have less mental health than people who get married officially, and have a much lower level of life satisfaction. Not being clear about the boundaries of responsibilities and obligations in joint life and expecting financial participation and income sharing, people not being targeted for economic investment and financial growth are other issues that people face in white marriage.
ملخص الجهاز:
به عنوان نمونه ، امام خميني(ره ) در اين خصوص اظهار داشته اند: «النکاح علي قسمين : دائم و منقطع ، و کل منهما يحتاج الي عقد مشتمل علي ايجاب و قبول لفظين ؛ نکاح بر دو قسم دايم و منقطع است و هر کدام محتاج عقدي است که مشتمل بر ايجاب و قبول لفظي باشد» (سيدي بنايي، ١٣٩٠) ايشان در ادامه تأکيد مينمايند که مجرد رضايت قلبي طرفين کفايت نميکند و معاطاتي که در غالب معاملات جريان دارد، در عقد نکاح کفايت نميکند، از اين نظر ميتوان استفاده نمود که ازدواج سفيد رضايت قلبي طرفين کفايت نميکند.
آيت الله بهجت در پاسخ سوالي در مورد نکاح معاطات اظهار داشته اند: «معاطات درمورد نکاح نيست » از نظر فقهي، براي اثبات بطلان نکاح بدون صيغه ازدواج سفيد، دلايل گوناگوني ارائه شده است (دادمرزي، محقق داماد، .
آيت الله خويي از کساني است که روايت بريد را دليل بر لزوم صيغه در عقد نکاح دانسته و مينويسد: اين روايت بر اعتبار لفظ و نيز عدم کفايت رضايت قلبي، بلکه بر عدم کفايت تلفظ به غير الفاظ معين دلالت واضحي دارد (محقق داماد، ١٣٨٦).
بطلان ازدواج سفيد در روايات جمعي از فقها براي ضرورت لفظي بودن ايجاب و قبول در عقد نکاح به رواياتي استناد کرده اند که مورد توجه قرار ميگيرند.
بطلان ازدواج سفيد از نظر اجماع و سيرة مسلمين جمع قابل توجهي از فقهاء براي لزوم لفظ بودن ايجاب و قبول در عقد نکاح ، به اجماع تمسک کرده اند.