خلاصة:
زمینه و هدف: با وجود نمایه های شبکه ای که دسترسی به پژوهشهای مورد نیاز را تسریع و تسهیل کرده، همچنان کتابهای مقاله پژوهی محل مراجعۀ پژوهندگان است و چنانچه موضوع چنین کتابی تحقیق پیرامون نظامی گنجوی باشد، که جایگاهی ارزشمند در ادبیات ایران و جهان دارد، اهمیت آن دوچندان خواهد بود. هدف از این جستار تحلیل انتقادی کتاب فرهنگ نظامیپژوهی، نوشتۀ زینب نوروزی (1391) و تبیین محاسن و معایب آن در سطوح ساختاری و محتوایی و نیز پیشنهاداتی برای اصلاح آن در چاپهای بعدی است.
روش مطالعه: رویکرد نظری این پژوهش مطالعات فرانقدی یعنی نقد آثار انتقادی است. داده های مورد نیاز این تحقیق ازطریق کندوکاو در منابع کتابخانه ای تامین شده و سپس این داده ها با روش توصیفی - تحلیلی واکاوی شده اند. در مسیر تحقیق، بسته به موضوعات فرعی، دامنۀ مطالعات ابعاد ساختاری و محتوایی کتاب را پوشش داده است.
یافته ها: مجموع یافته های تحقیق در دو گروه محاسن و معایب اثر قابل توصیف است. اهمیت موضوع منتخب، بازۀ زمانی معلوم تحقیق، وصف مضامین و منابع اصلی هر مقاله، نقد مقالات از منظر ساختاری و محتوایی، یادکرد از پژوهشهای متاثّر از هر مقاله، طبقه بندی موضوعی مقالات و زیرمجموعه های آنها، ارائۀ تحلیلهای آماری و درج نمایه های چندگانه جزو محسنات این کتاب است. از سوی دیگر، عدم استقصای تام درمورد مقالات بازۀ تحقیق و چاپ مجدّد آنها، خطا در نتایج تحلیلهای آماری، خطا در رعایت توالی زمانی مقالات و الگوی مناسب برای درج سال نشر، عدم دقّت در ثبت عنوان دقیق مقالات و نام نویسندگان و نشانی دقیق مقاله ها از کاستیهای آن است.
نتیجه گیری: فرهنگ نظامی پژوهی اثری ارزشمند با محسنات متعدّد است که با رفع عیوب ساختاری و محتوایی آن در چاپهای بعدی، میتوان بر ارزش علمی آن افزود.
BACKGROUND AND OBJECTIVES: Despite the network indexes that have accelerated and facilitated access to the research of each researcher, bibliography books are still a reference point for researchers. If the subject of such a book is studying Hakim Nezami Ganjavi's poetry, the famous poet of the sixth century AH, which has a valuable place in Iranian and world literature, it will be more noteworthy. This study concentrates on the critical analysis of the book Bibliography of Nezami Research, written by Zeinab Nowruzi (2012). It explains its structural and content advantages and disadvantages and offers suggestions for its correction in the next prints.
METHODOLOGY: The theoretical framework of this research is Meta-critical which is a critique of critical works. The data gathering for this research is through library resources. Then these data were analysed by descriptive and analytical methods. The scope of studies, depending on the sub-topics., covers the structural and content dimensions of the book.
FINDINGS: The research findings can be described in two groups: advantages and disadvantages of the work. The advantages are as follows: The importance of the chosen subject; Clear period of the research zone, description of the main themes and sources of each article, critique of articles both structurally and in terms of content, mention of research influenced by each article, thematic classification of articles and their subdivisions, presentation of statistical analyses and inclusion of multiple indexes. On the other hand, the shortcomings are as follows: incomplete investigation of papers in the period of research and their reprint, error in the results of statistical analysis, error in observing the chronology of articles and the appropriate pattern for entering the year of publication, inaccuracy in recording the exact title of articles and authors and exact references.
CONCLUSION: The Bibliography of Nezami Research is a valuable book with many advantages that can be added to its scientific value by eliminating its structural and content defects in future editions.
ملخص الجهاز:
This study concentrates on the critical analysis of the Accepted: 26 April 2022 book Bibliography of Nezâmi Research, written by Zeinab Nowruzi (2012).
پژوهش حاضر که در واقع مصداقي از مصاديق مطالعات فرانقدي است ؛ يعني تحقيقي که در آن به نقد آثار پژوهشي ميپردازند (نصرتي، ١٣٩١: ٢٢) در وهلۀ نخست ، اين کتاب را معرّفي ميکند و سپس از مناظر ساختاري و محتوايي به بررسي محاسن و کاستيهاي آن ميپردازد و پيشنهادهايي براي ارتقا و بهبود آن در چاپهاي بعدي در اختيار مؤّلف قرار ميدهد.
بحث و بررسي معرفي کتاب فرهنگ نظاميپژوهي اين کتاب که به سال ١٣٩١ در ٦٣٩ صفحه ، با ابعاد وزيري (x١٧٢٤) و جلد گالينگور در ٢٠٠٠ نسخه در انتشارات علمي و فرهنگي براي يک نوبت چاپ شده ، در واقع رسالۀ دکتراي نويسندة آن ، زينب نوروزي در رشتۀ زبان و ادبيات فارسي دانشگاه شيراز است که تحت عنوان «بررسي تحليلي -توصيفي مقالات فارسي مربوط به نظامي در ايران (١٣٨٠-١٣٠٠)» و به راهنمايي محمّدحسين کرمي به سال ١٣٨٥(ش .
براي نمونه ، طبق جدول شمارة هفت ، مؤّلف کتاب معتقد است در برهۀ زماني ١٣٦٤-١٣٦٠ مجموعاً ده مقالۀ نظاميپژوهي در منابعي که تعيين کرده ، منتشر شده است (نوروزي ، ١٣٩١: بيست و پنج )؛ ليکن با کمي دقّت ميتوان حدّاقل پانزده مقاله را در فهرست مقالات ايراني (افشار، ١٣٤٨: ٧٤٨/١) و يا حتّي در سامانه هاي نورمگز و پورتال جامع علوم انساني، و جهاد دانشگاهي (sid) مشاهده کرد و اين معادل ٥٠% خطا در تشخيص بسامد مقالات نظاميپژوهي در آن برهۀ زماني و موجب غيرقابل اعتماد بودن آمارها و تحليلهاي جدول مربوط به اين مطلب است .