خلاصة:
در میان گفتمان های تاریخ معاصر ایران، مهمترین و تأثیرگذارترین آنها موضوع بررسی این پژوهش قرار گرفته و زمینه های اجتماعی و سیاسی، داخلی و خارجی شکلگیری هر دو گفتمان و آثار و پیامدهای ناشی از آن مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و وجوه اشتراک و افتراق دو گفتمان و آراء تئوری پردازان آن دو گفتمان یعنی امام خمینی و علامه نائینی مورد کندوکاو قرار گرفته است.هدف اصلی این پژوهش عبارت است از شناخت چرایی و چگونگی بوجودآمدن ساختارهای سیاسی متفاوت از آراء میرزای نائینی در انقلاب مشروطه و آراء امام خمینی در انقلاب اسلامی می باشد. همچنین شناخت نحوه تاثیر شرایط اجتماعی وسیاسی بر پدید آمدن ساختارهای سیاسی متفاوت از آراء میرزای نائینی و امام خمینی و شناخت وجوه اشتراک و افتراق آراء میرزای نائینی و امام خمینی از اهداف دیگر این پژوهش می باشد. براساس مطالب مطروحه دراین پژوهش، برخی از مهمترین نتایج بدست آمده عبارتند از اینکه، گفتمان ها به عنوان صورت-بندی های کلی و معنایی خود محصول شرایط اجتماعی و سیاسی خاصی می باشند و به رفتارها و افکار و هویت سوژه های اجتماعی شکل داده و بدون گفتمان ها نمی توان تحولات اجتماعی و سیاسی را معنا دار نمود.بنابراین برای شناخت پدیده های اجتماعی از جمله انقلاب ها، باید آنها را در درون صورت بندی های گفتمانی مورد مطالعه قرار داد
Among the discourses of contemporary Iranian history, the most important and influential ones have been the subject of this research and the social and political, internal and external contexts of the formation of both discourses and their effects and consequences have been studied and analyzed. The commonalities and differences between the two discourses and the views of the theorists of those two discourses, namely Imam Khomeini and Allameh Naeini, have been explored. It is in the Islamic Revolution. Also, understanding the effect of social and political conditions on the emergence of political structures different from the views of Mirza Naeini and Imam Khomeini and recognizing the commonalities and differences between the views of Mirza Naeini and Imam Khomeini are other objectives of this study. Based on the findings of this study, some of the most important results are that, discourses as general and semantic formulations themselves are the product of certain social and political conditions and shape the behaviors, thoughts and identities of social subjects and without Discourses cannot make social and political developments meaningful. Therefore, in order to understand social phenomena such as revolutions, they must be studied within discourse formulations
ملخص الجهاز:
بررسي تطبيقي گفتمان انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامي با تأکيد بر آراء ميرزاي نائيني و امام خميني غلامحسين خداگو١ تاريخ دريافت : ١٣٩٩/٦/٢٣ سوسن صفاوردي ٢ تاريخ پذيرش : ١٣٩٩/٨/٣٠ چکيده در ميان گفتمانهاي تاريخ معاصر ايران ، مهمترين و تأثيرگذارترين آنها موضوع بررسي اين پژوهش قرار گرفته و زمينه هاي اجتماعي و سياسي ، داخلي و خارجي شکل گيري هر دو گفتمان و آثار و پيامدهاي ناشي از آن مورد بررسي و تحليل قرار گرفته است و وجوه اشتراک و افتراق دو گفتمان و آراء تئوري پردازان آن دو گفتمان يعني امام خميني و علامه نائيني مورد کندوکاو قرار گرفته است .
که يکي از اهداف مهم اين پژوهش است همچنين در اين پژوهش براي فهم آرا و انديشه هاي سياسي ميرزاي نائيني و امام خميني بايد اين انديشه ها را نيز در قالب گفتماني مورد مطالعه قرار دهيم زيرا از ديدگاه تحليل گفتمان خارج از گفتمان هيچ واقعيتي وجود ندارد.
ميرزاي نائيني از جمله متفکران سياسي برجسته تاريخ معاصر است که همواره تحت تأثير شرايط اختناق آميز حاکم بر جامعه ايران به مبارزه با استبداد قاجار پرداخت و براي ترويج تفکر مشروطه خواهي کتاب معروف خود را به رشته تحرير درآورد و از مساوات و برابري و حقوق رعايا در برابر صاحبان قدرت و حکومت سخن گفت و لزوم تحديد قدرت حکومتگران را مطرح ساخت و از آزادي انسان دفاع نمود.