خلاصة:
هدف از این مقاله به روز کردن دیدگاههای موجود درباره گویش شناسی و طبقه بندی زبان زازاکی و پاسخ دادن به این دو پرسش است: آیا زازاها کرد هستند؟ آیا زبان زازاکی کردیست؟ برای پاسخ دادن به این پرسش از متدهای دو گرایش زبانشناسی تطبیقی و گویش شناسی ادراکی بهره گرفته میشود. بخش اول این مقاله به پیشینه پژوهش زازاشناسی میپردازد. در بخش دوم با تکیه بر دیدگاه گویش شناسی ادراکی کوشش میشود تصویر روشنی از وضعیت پیچیده هویت زازاها و دیدگاههای گوناگون چه زازاها و چه غیر زازاها درباره قومیت و زبان آنها ارائه شود. بخش سوم به پژوهشهای زبانشناسی تطبیقی اختصاص دارد و به بررسی مولفه های دستوری مهم با درجه تشخیص بالا در شماری از زبانهای ایرانی که برای بررسی طبقه بندی زازاکی مهم هستند، میپردازد و بخش آخر به نتیجه گیری و پاسخ به دو پرسش اصلی این پژوهش اختصاص دارد.
The purpose of this article is to update existing views on the Zazaki dialectology and answer these two questions: Are the Zazas Kurds? Is Zazaki Kurdish? To answer this question, methods of comparative linguistics and perceptual dialectology are used. The first part of this article deals with the background of Zaza studies. The second part, based on the perspectives of perceptual dialectology, attempts to provide a clear picture of the complex status of the identity of the Zazas from emic and etic perspectives. The third section focuses on comparative linguistics research and examines a number of typologically marked grammatical characteristics in several Iranian languages that are important for studying the classification of Zazaki. The last section provides a conclusion and answers the two main questions of this research.
ملخص الجهاز:
اين وضعيت البته کاملا قابل پيش بيني است چرا که تحقيقات صورت گرفته در اين زمينه به وضوح نشان داده اند که جوامع دور از وطن ١ به دليل فراهم آوردن فضايي متفاوت ، ميتوانند منشأ تحولات هويتي جديدي براي گويشوران زبان هاي مختلف باشند (براي نقش جوامع دور از وطن در شکل گيري هويت به ويژه هويت کردي بنگريد به ,٧٦-٧٢ :٢٠١١ Sheyholislami ٢٠٠٥ Mojab &Hassanpour ,٢٠٠٣ Hassanpour).
در ميان اين آثار ميتوان به موارد زير اشاره کرد: Kahraman Gündüzkanat (1997), Krisztina Kehl-Bodrogi (1998), Kazım Aktaş (1999), Hülya Taşçı (2006), Gülsün Fırat (2010), Mesut Keskin (2011), Eberhard Werner (2017), Zeynep Arslan (2016), Annika Törne (2019).
اثر وي که شامل ترجمه آلماني تقريبا ٩١ صفحه از ٥ گويش متفاوت زازاکي ميشد در سال ١٩٣٢ توسط هادانک تحت عنوان chlich aus Siverek und KorHauptsa – ̂zaMundarten der Za «گويش هاي زازا- عمدتا از سيورک و کر» منتشر شد.
در کنار اين آثار مقالاتي با تمرکز بر ويژگيهاي خاص دستوري مانند واج شناسي rAratemu ,١٩٨٥ Cabolov) Maurais ,٢٠١٦ (١٩٧٨ ، نفي (١٩٩٤ Sandonato)، ساختار اضافي Wener ,١٩٩٥ MacKenzie) (٢٠١٨ ، ادات (٢٠٠٧ Arslan)، کاربرد فعل (٢٠١٦ Arslan) و جنس (٢٠١٧ Schirru) منتشر شد و در زمينه زبانشناسي تطبيقي آثار مهمي چون (١٩٩٨ Paul) براي نشان دادن جايگاه زبان زازاکي در ميان ساير 1.
“The Kırmanjki (Zazaki) Dialect of Kurdish Language and the Issues It Faces.