خلاصة:
ارادت ورزی و رابطه مرید و مرادی، رکن اصلی سلوک صوفیانه است. از مهمترین ویژگیهای سنت صوفیانه، چهره قدسی و معنوی است که از مشایخ ترسیم میشود. یکی از مهمترین پی رنگهای این تصویر، کرامات و خوارقی است که از شیخ و مراد صوفی صادر شده، او را در جایگاهی الاهی و حیرت انگیز مینشاند. این کرامات که به وفور بهصورت کتبی و شفاهی ازسوی مریدان فرق تصوف در مورد بزرگان خود گزارش میشود، به فرهنگ عامه نیز راه یافته است. ناقدان تصوف تاکنون این کرامات و خوارق را یا ساختههایی جعلی و دروغین مریدان این گروهها دانستهاند، یا آن را محصول روشهایی نامتعارف و غیر مشروع، مانند سحر، شعبده، ارتباط با جنیان، ریاضات غیر شرعی و مانند این ها ارزیابی کردهاند. نگارنده در این نوشتار نخست مسئله ارادت را طرح کرده و کوشیده است که با بررسی جوانب مختلف آن، موقعیت و حالت ذهنی مریدانه را ترسیم کند؛ پس از آن، این احتمال را به میان آورده است که بخش مهمی از گزارشهای مریدان فرقه های صوفیانه در باب کرامات مشایخ خود، زاییده ذهن ارادت ورزی است که به طور خودکار حالت ارجاعی یافته و هر پدیده و رویدادی را ناخودآگاه، به کرامت و خارق عادتی ازسوی شیخ نسبت میدهد و آن را به شکلی قطعی و احساسی گزارش میکند. نگارنده در این پژوهش از تلفیق دو شیوه کتابخانهای و تجربه نگارانه بهره برده و پس از مستندسازی مدعیات خود به آثار مکتوب صوفیه، تجربههای عینی خود از سال ها رویارویی با مریدان این گروهها را نیز ذکر کرده و به تحلیل و جمع بندی پرداخته است.
The relationship between disciple and sheikh is the main foundations of Sufi conduct. One of the most important features of the Sufi tradition is the sacred and spiritual face depicted from the Sheikhs. Miracles of Sheikh put him in a divine position in Sufi tradition. These miracles, which are abundantly reported in writing and orally by the followers of the Sufi sect about their Sheikhs, have also found their way into popular culture. The critics of Sufism have so far considered these miracles to be fake and false constructions of the followers of these groups, or as the product of unconventional and illegitimate methods, such as magic, juggle, communication with jinn and the like. In this article, the author first raises the issue of devotion and tries to draw the position and mental state of the disciple by examining its various aspects. The author then explores that the important part of Sufi sect's reports on the merits of their Sheikhs is produced by their minds, which are devoted to the Sheikh and automatically interpret any phenomenon or event as a dignity of the Sheikh subconsciously. In this research, a combination of two library and empirical methods has been used.