خلاصة:
پیتر نیومارك، مؤلفههای فرهنگی را در پنج گروه تقسیمبندی نموده است: بومشناسی؛ فرهنگ مادی؛ فرهنگ اجتماعی؛ نهادها و آداب و رسوم؛ ژستها و عادتها هنگام سخنگفتن. هاشمی و غضنفریمقدم در مقالة «بومیسازی مدل پنجگانۀ عناصر فرهنگی نیومارك» اشاره كردهاند كه در تحلیل برخی دادهها، مواردی وجود دارد كه بسبب تفاوت فرهنگی میان زبانهای گوناگون در هیچ یك از شاخههای طبقهبندی نیومارك جای نمیگیرد، به همین روی برای جبران آن، چهار طبقة دیگر به این طبقهبندی افزودهاند: عبارتها و اصطلاحهای محاورهای؛ واحدها و ارقام؛ عناوین و اقلام خطاب؛ اقلام دیداری- شنیداری، لمسی و عطرها. هدف از پژوهش حاضر، بررسی مقولههای فرهنگ- وابسته و نیز واكاوی معانی گوناگونی است كه به سبب تفاوتهای فرهنگی و بومشناختی در آثار روایی تحتالشعاع قرار میگیرد. این پژوهش به شیوة توصیفی-تحلیلی به بررسی عناصر فرهنگی رمان «الأمیر احتجاب» ترجمه عربی سلیم عبدالأمیر حمدان از رمان «شازده احتجاب» هوشنگ گلشیری میپردازد تا نشان دهد نحوۀ كاربرد صافی فرهنگی به چه میزان با ویژگیهای بافتی در نظام مقصد تناسب دارد و مترجم در ترجمة كدامیک از این مؤلفهها موفقتر عمل كرده است. نتایج نشان میدهد مؤلفة اصطلاحات با 81 مورد بیشترین بسامد و مؤلفة ترانهها و نواها با بسامد صفر كمترین حضور را دارد. انتقال (ترجمه لفظگرا) با 41% و معادلیابی با 34% بیشترین راهكار به كاررفته مترجم است و میتوان گفت موفقیت حمدان در ترجمة مؤلفة جانوران، خطابها و سوگند نسبت به دیگر مؤلفهها بسبب بهرهگیری از راهكار معادلیابی واژهنامهای بیشتر است.
قام بیتر نیومارک بتقسیم العناصر الثقافیه الی خمس فيات: علم البیيه؛ الثقافه المادیه؛ الثقافه الاجتماعیه؛ الموسسات؛ الرسوم؛ الایماءات و العادات عند التکلم. اشار الهاشمی و غضفریمقدم فی مقاله «توطین نموذج عناصر نیومارک الثقافیه الخمسه» الی انه فی تحلیل بعض البیانات، هناک حالات نظرا للاختلاف الثقافی بین لغات مختلفه، لمیتم تضمینه فی ای فرع من فروع تقسیمات نیومارک. لتعویض ذلک، تمت اضافه اربع فيات اخری الی هذا التقسیم: العبارات والتعابیر الاصطلاحیه؛ الوحدات و الارقام؛ العناوین و اسماء الخطاب؛ العناصر السمعیه البصریه؛ اللمسیه و العطور. الغرض من هذه الدراسه هو التحقیق فی مجال فيات تعتمد علی الثقافه و کذلک تحلیل المعانی المختلفه التی تظهر بسبب الاختلافات الثقافیه و البیيیه فی الاعمال السردیه. لذلک یدرس هذا البحث باسلوب وصفی- تحلیلی فی الفيات الثقافیه لروایه «الامیر احتجاب» ترجمه عربیه لسلیم عبدالامیر حمدان من روایه «شازده احتجاب» بقلم هوشنغ غولشیری لیتضح کیفیه استخدام التصفیه الثقافیه لهذین العملین للتنسیق مع الخصايص السیاقیه فی لغه الهدف و نری ان المترجم کان فی ترجمه ای من هذه العناصر اکثر نجاحا. لهذا الغرض، استخدمنا هذا التقسیم التسع فی تحلیل الروایه. قداشارت النتايج الی ان عنصر المصطلحات له اعلی تعدادا ب 81 عنصرا وان مکون الاغانی و الالحان له اقل تعداد بدون عناصر. یعتبر الانتقال (الترجمه الحرفیه) بنسبه 41٪ و التعادل (التکافو) 34٪ الحل الاکثر استخداما من قبل المترجم. و یمکن القول ان نجاح حمدان فی ترجمه عناصر الحیوانات، العناوین و الشتايم یکون اکثر بالنسبه الی عناصر اخری و هو یعود الی استخدام اسلوب التعادل المعجمی.
Peter Newmark has divided cultural components into five groups: Ecology; material culture; social culture; institutions and customs; Gestures and habits in speaking. Hashemi and Ghazanfari-Moqadam in the article "Indigenization of Newmark's five-fold model of cultural elements" have pointed out that in the analysis of some data, there are cases that dont fit into any of Newmark's classification branches due to cultural differences between different languages. to compensate for it, four more classes have been added to this classification: colloquial phrases and idioms; units and figures; address titles and items; visual-auditory, tactile and perfume items. The purpose of this study is to investigate the culture-dependent categories in narrative works and also analyze of various meanings which is overshadowed by cultural and ecological differences in narrative works. In a descriptive-analytical manner, it examines the cultural categories of the novel "Al-Amir Ehtejab" to show how well the method of using cultural filter fits with the texture characteristics of the destination system and the translator has been more successful in translating which of these components. The results indicate that the idioms component has the highest frequency with 81 items and the songs and melodies component has the lowest frequency with no items. literal translation with 41% and equivalence with 34% is the most used solution by the translator. And it can be said that Hamdan's success in translating the components of animals, addresses and swearing is more due to the use of the dictionary equivalent method.