خلاصة:
موضوع رمزارزها و مسائل مرتبط با آن از جمله موضوعاتی است که به دلیل ماهیت ویژه و منافع و هزینههای قابل توجهی که دارد، نیازمند تعیین تکلیف در سطح حاکمیتی است. هرچند از سال 1396 و به ویژه از سال 1398، موضوع مقرراتگذاری درباره رمزارزها در دستور کار قوه مجریه قرار گرفت، اما در شرایط عدم وجود قوانین مدون در این خصوص، نحوه مواجهه با فعالیتهای مرتبط با این حوزه از جمله استخراج و مبادلات، در حوزههای مختلف مقرراتگذاری و رسیدگی به جرائم و تخلفات با مشکلاتی مواجه شد. مقاله حاضر که با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای و اسناد موجود صورت گرفته، در صدد است مبتنی بر قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و اصلاحات آن، بعضی عناوین مجرمانهای را که در بستر اقدامات فعالان بازار رمزارزها قابلیت تحقق دارند، به صورت شفاف تبیین نماید و رویههای عملی شکلگرفته در بعضی شعب تعزیرات در خصوص نحوه مواجهه با اقدامات فعالان این حوزه را تشریح و نقد نماید. یافتهها نشان میدهند که عدم تصویب قوانین و موضعگیریهای بعضاً متفاوت مقامات قوای مجریه و قضاییه نسبت به موضوع و مغایرت بعضی از مصوبات با قوانین عام موجود، منجر به بروز مشکلاتی در حوزه مبارزه با قاچاق کالا و ارز شده است که ضرورت دارد در سیاستگذاریهای آتی مورد توجه قرار گیرند. نتایج حاکی از آن است که بعضی تخلفات قاچاق کالا در مصوبات قوه مجریه، بر خلاف قوانین، مورد تخلفزدایی قرار گرفته و موضوع قاچاق ارز به دلیل عدم توجه به تفاوت رمزارزها با مفاهیم مشابه آن، به درستی تبیین نشده است.
The issue of cryptocurrencies and subjects related to it is one of the issues that needs to be determined at the governance level due to its special nature and significant benefits and costs. Although since 1396 and especially since 1398, the executive branch started regulating cryptocurrencies, but in the absence of codified laws in this regard, the way to deal with activities related to this field, including mining and exchanges, in different areas of regulating and handling crimes and violations faced with problems. The present article, which carried out with a descriptive-analytical method and using library resources and available documents, is going to clarify some crimes that can be committed by cryptocurrency market activists based on the Anti-Smuggling of Goods and Currency Act and describe and criticize some procedures formed regarding how to deal with the actions of activists in this area. The results indicate that some of the good smuggling violations have been decriminalized in the executive regulations, contrary to the laws, and the issue of foreign currency smuggling has not been properly explained due to the lack of attention to differences of cryptocurrencies with similar concepts.
ملخص الجهاز:
مصوبه شورای عالی مبارزه با پولشویی (09/10/1396)، اطلاعیه گمرک جمهوری اسلامی ایران (22/04/1398)، آییننامه اجرایی چگونگی استخراج فراوردههای پردازشیِ رمزنگاریشده (13/05/1398)، دستورالعمل صدور جواز تأسیس و پروانه بهرهبرداری برای فعالیت استخراج رمزارز (22/08/1398)، مصوبه هیئت وزیران در خصوص تکلیف دارندگان دستگاههای استخراج رمزارز نسبت به ثبت مشخصات هویتی خود و دستگاههایی که تحت مالکیت آنها میباشد (08/04/1399)، مصوبه هیئت وزیران در خصوص الحاق یک تبصره به بند 1 تصویبنامه مورخ 13/05/1398 (13/07/1399)، یکی از مواردی که این کاربرد در مقررات رسمی مورد توجه قرار گرفته است، ماده 7 آییننامه واردات خودرو ابلاغی 26/05/1401 است که بر اساس آن، «منابع ارزی مورد نیاز این تصویبنامه از محل ارز حاصل از صادرات، رمزدارایی، ...
پس از ارجاع تعداد بسیار زیادی از پروندههای مرتبط با قاچاق و نگهداری ماینرهای قاچاق به شعب مختلف تعزیرات حکومتی در سراسر کشور، هیئت وزیران در تیرماه 1399، مصوبهای را به استناد اصل 138 قانون اساسی تصویب نمود که بر اساس آن، چنانچه دارندگان دستگاههای استخراج رمزارز، ظرف یک ماه از زمان اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت، نسبت به ثبت مشخصات هویتی خود به همراه تعداد و نوع دستگاههایی که در مالکیت آنهاست در سامانهای که وزارت صمت تعیین میکند، اقدام کنند و کلیه حقوق و عوارض دولتی را پرداخت نمایند، سازمان تعزیرات حکومتی، پروندههای موجود را بر اساس دستورالعمل موضوع تصویبنامه که ظرف یک ماه به تصویب ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز میرسد، تعیین تکلیف میکند.