خلاصة:
روایات و گزارههای تاریخی در موارد متعدّدی به انعکاس ویژگیهای حضرت ابوطالب× پرداختهاند. با بررسی منابع موجود در رابطه با ایشان، مشخّص میشود این خصوصیتها بهصورت تخصّصی و مدوّن جمعآوری و ارائه نشده و مقاله حاضر متکفّل این پژوهش گردیده است. غریب بودن شخصیت او در بین شیعیان، هجمههای ناجوانمردانه به این ولی الهی، تبیین صحیح تاریخ اسلام، دفاع از ساحت امیرالمومنین× و نیاز به الگوگیری از ایشان، لزوم پرداختن به این موضوع را مضاعف مینماید. علاوه بر ذکر ویژگیها، نقل متن روایات و گزارههای تاریخی مرتبط با هر خصوصیت و دستهبندی آنها، از نوآوریهای این نوشتار است. گفتنی است مقاله حاضر در قالب سه بخش به تبیین خصیصههای ارزشمند فردی، اجتماعی و سیاسی این مرد بزرگ همّت نموده است.
ملخص الجهاز:
واژگان کلیدی اخلاق و ظاهر ابوطالب×، ویژگیهای دینی ابوطالب×، مناصب اجتماعی ابوطالب×، منش سیاسی ابوطالب×، مدافع و حامی پیامبر’، تاریخ اسلام درآمد گسترش اسلام، مدیون افرادی است که از جان و دل کوشیده و سختیهای فراوان کشیدند.
اگر تصریح به ایمان و اسلام حضرت ابیطالب× در منابع اسلامی وجود نداشت، همین ویژگیهای اخلاقی وی که نشات گرفته از درون پاک او است، برای نشان دادن بزرگی مقام ایشان کافی است.
در این بخش فهرستی از منسوبان پرفضیلت ایشان و همچنین عبارتی مرتبط با انها ارائه میشود: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} ابوطالب× دارای نسبی پاک و خاندانی بافضیلت بود.
این ویژگیهای اجتماعی حضرت ابوطالب× موجب شد تا بسیاری از طریق ایشان به اسلام هدایت شوند.
در ادامه فهرستی از مقامهای ایشان ارائه میگردد: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} مقبولیت عمومی یکی از ویژگیهای جناب ابوطالب× است که در پیشبرد اسلام بسیار مؤثر بود.
در ادامه خصوصیتهای ایشان در حوزه رفتار با مردم بیان میشود: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} پدر امیرالمؤمنین، جناب ابوطالب× نسبت به رفتارش با مردم بسیار دقیق بود.
این خصوصیات ابوطالب× باعث شد تا پیامبر’ نیز عموی خود را دوست بدارد و از ایشان راضی بوده و مورد دعای خویش قرار دهد.
در این بین ابوطالب× با دفاع از پیامبر’ بهصورت زبانی و همچنین محافظت از جان ایشان به شکل عملی، با قریش به مخالفت پرداخت.
كمال الدین و تمام النعمة، ابنبابویه، محمّد بن على، تهران: اسلامیه، 1395ق.
من لا یحضره الفقیه، ابنبابویه، محمّد بن على، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1413ق.