خلاصة:
جناب ابوطالب، یکی از چهرههای نامداری است که عالمان شیعه و اهل تسنّن درباره ایمان وی کتابهای مستقلّی نوشته و بحثهای فراوانی را ارائه کردهاند. ژرفاندیشی و سیاستپیشگی شیخ القریش، باعث شده که عدّهای از اهل تسنن، در ایمان ایشان تردید داشته و اتّهام شرک بر آن حضرت وارد کنند. شیخ مفید با استناد به آیات قرآن، روایات اهل بیت علیهم السلام، اشعار ابوطالب و گزارشهای تاریخی، کتاب «ایمان ابوطالب» را در اثبات ایمان ایشان نگاشته است. پیش از کتاب شیخ، کتابهای دیگری به دست دانشمندان مختلف به رشته تحریر در آمده بود که متاسفانه از بین رفتند؛ به همین دلیل، کتاب «ایمان ابوطالب» به جهت قدمت تاریخی و جایگاه مولّف، از اهمّیت خاصی برخوردار است. مقاله حاضر، نگاهی تحلیلی به این رساله است. مستندسازی روایات و گزارشات تاریخی و ارائه گزارشی از کتاب، جزو فوائد تحقیق پیش روست.
ملخص الجهاز:
پیش از شیخ مفید، کتابهای دیگری نیز به دست دانشمندان مختلف به رشته تحریر در آمده بود امّا متأسّفانه برخی از آنها در طول تاریخ از بین رفتند؛ به همین جهت کتاب «ایمان ابوطالب» به دلیل جایگاه و مقام مؤلّف و قدمت تاریخی کتاب، از اهمّیت خاصّی برخوردار است.
بر همین اساس مرحوم شیخ مفید نیز دلایل و شواهد ایمان حضرت ابوطالب را از طریق گفتار و رفتار ایشان اثبات میکند و این دلایل، آنچنان فراوان و روشن است که هیچ تردیدی را باقی نمیگذارد مگر آن که شخصی از روی کینهتوزی آنها را نپذیرد.
5 شیخ مفید در ادامه میگوید: آنچه که به ابوطالب نسبت میدهند، به خلفا نزدیکتر است؛ زیرا اگر با وجود این کلمات آشکار که در اشعار وی آمده است و همه نقل ایمان ابیطالب، ص19.
3 جنگ بدر، از مهمترین جنگهای تاریخ صدر اسلام است؛ اگر سخنان ابوبکر و عمر را در کنار سخنان حضرت ابوطالب که چگونه در برابر دشمنان با قول و فعل خود از رسول الله’ حمایت کرد، قرار دهیم پی میبریم که اگر کسی اعتقاد به ایمان ابوطالب ندارد به طریق اولی باید نسبت به برخی دیگر از صحابه نیز چنین اعتقادی داشته باشد و این نکته قبل از این که تخریب جایگاه ابوطالب باشد، تخریب جایگاه صحابه در نزد خود اهل سنّت است.
شیخ مفید در ادامه کتاب «ایمان ابوطالب» به چند بیت دیگر ایشان اشاره میکند که به صراحت دلالت بر ایمان ابوطالب دارد؛ مضمون آن ابیات چنین است: آیا گمان میکنید بیآنکه تیری پرتاب کنیم محمّد را به شما میسپاریم؟!