خلاصة:
مقاله حاضر مبادی و نتایج تاریخنگری ایران مبتنی بر نظریه برتری نژادی برخاسته از ایدئولوژی آریایی گرایی را مورد نقد و بررسی قرار میدهد و انگیزههای شکلگیری این اندیشه و پیامدهای آن را به بحث میگذارد. در این پژوهش نشان داده میشود که این نظریه هیچ مصداقی در تاریخ باستانی و دوران ایران بعد از اسلام نداشت، بنابراین برخورد نژادی با پیروان مذاهب و قومیتهای دیگر هرگز عمومیت پیدا نکرد. فرضیه مقاله این است که عبدالرحمن سیف آزاد برای انگیزههای شخصی و بهرهگیری از امتیازات اقتصادی به ویژه در آلمان بود که نظریه آریاییگرایی را مورد توجه قرار میداد، به همین دلیل او قادر نبود برای دیدگاه خود بنیادی فکری بیابد و نظر به اینکه ایدئولوژی موردنظر وی بیریشه بود، هیچ اقبالی در جامعه فرهنگی و روشنفکری ایران پیدا نکرد. روش تحقیق این مقاله توصیفی است و سپس بر اساس توصیفهای به عمل آمده، تحلیلی مشخص از ماهیت جنبش آریاییگری ارائه شده است. منابع اصلی مقاله برخی مطالب نشریه نامه ایران باستان و همچنین دیدگاههای معارض با اندیشه آریاییگرایی است و برای فهم بهتر موضوع به برخی منابع فرعی هم ارجاع داده شده است.
This article criticizes the origins and results of Aryanism theory in the historical perspective of Iran, which is based on racial superiority, and also discusses the motivations for the emergence of this idea and its consequences. In this research, it is shown that this theory had no precedent in Iran’s pre- and post-Islam history, so the racial conflicts with the followers of other religions and ethnicities never became popular. The hypothesis of this article is that A’bdol-Rahman Seif-e azad paid attention to the theory of Aryanism for personal motives, including to benefit from economic privileges especially in Germany. For this reason, he was unable to find an intellectual basis for his views, and since his ideology had no intellectual roots, he found no influence in Iranian cultural and intellectual society. The research method of this article is descriptive, and then based on the descriptions, a specific analysis of the nature of the Aryanism movement has been presented. The main sources of this article are some of the contents of the Namey-e Iran-e Bastan journal as well as views which opposing the Aryanism thought; also, some secondary sources have been used to better understanding of the contents of the issue.
ملخص الجهاز:
فرضیۀ مقاله این است که عبدالرحمن سیف آزاد برای انگیزه هـای شخـصی و بهـره گیـری از امتیـازات اقتصادی به ویژه در آلمان بود که به نظریۀ آریایی گرایی توجه کرد، بـه همـین دلیـل او قادر نبود برای دیدگاه خود بنیادی فکری بیابد و نظر به اینکه ایـدئولوژی مـدنظر وی بی ریشه بود، هیچ اقبالی در جامعـۀ فرهنگـی و روشـنفکری ایـران پیـدا نکـرد.
در این مقالـه نـشان داده شـد کـه آریایی گرایی مدنظر سیف آزاد تنها کاربردی سیاسی داشت ، اما او در همین امر هم ناکام مانـد، زیرا به تصریح خودش نه مخاطبی درخور توجه یافت و نه سیاست مداران و شخص رضاشـاه از دیدگاه های او حمایتی کردند و به همین دلیل نشریۀ او به دستور شـاه در سـال ١٣١٤ یعنـی اوج مناسبات تجاری ایران و آلمان تعطیل شد.
مهم ترین منبع برای فهم دیدگاه های او نشریۀ نامۀ ایران باستان است کـه از سـال ١٣١١ تـا ١٣١٤ منتـشر شـد، ایـن دوره کـه مقـارن بـا تـشکیل فرهنگـستان و همچنـین اواخـر دولـت مخبرالــسلطنه هــدایت و دورة نخــست وزیــری محمــدعلی فروغــی بــود، دورة اوج تبلیغــات آریایی گرایانۀ سیف آزاد به شمار می رفت ، دوره ای که با نخـست وزیـری محمـود جـم خاتمـه یافت ، درحالی که در این دوره بود که مناسبات تجاری ایران و آلمان نازی به شکلی بـی سـابقه افزایش یافت ؛ اما نظرات او حمایت هیچ مقام دولتی را جلب نکرد.
/ ©2020 Alzahra University, Tehran, Iran.
0/) Historical Perspective & Historiography, Vol. 32, No. 29, 2022 Alzahra University, http://hph.