خلاصة:
خوراکها و شیوه تهیه آنان بخشی از تاریخ حیات اجتماعی مردمان ایرانی و همسایگان آنان در جهان باستان است. در بررسی متون فارسی میانه (خسرو قبادان و ریدگی)، تواریخ ارمنی («تاریخ ارمنیان» اثر پاوستوس بوزاند و «داستان وارتان و نبرد ارمنستان» اثر یغیشه وارداپت)، و همچنین منابع دوران اسلامی (غرر اخبار ملوک الفرس و سیرهم، اثر ابو منصور عبدالمک بن محمد بن اسماعیل ثعالبی )، میتوان به مواردی از این دست برخورد. این پژوهش به دستاویز منابع اولیه و پژوهشهای معتبر نشان خواهد داد که در سطور منابع ارمنی به «خامیز» به عنوان خوراک مورد استفاده طبقه اشرافی ارمنستان اشاره شده است که با توجه به اشارات تاریخی در منابع ایرانی و اسلامی اشتراک آن بر خوان پادشاهان ارمنی و ایرانی تایید میشود.
The food and the way those are prepared are part of the history of the social life of Iranian people, and their neighbors in the ancient world. in the study of middle Persian texts (Khusru-I kavatan va Ritak-i) , Armenian histories, and sources of the Islamic period (Histories des rois des perses par Abou Mansour Abd al-Malik ibn Mohammad ibn Ismail al-Tha’alibi) , such cases can be encountered. Based on primary sources and valid researches, this research will show that in Armenian sources ("Epic Histories attributed to P'awstos Buzand" and "History of Vardan and The Armanian War" by Elise vardapet) , "Xamiz" is mentioned as a food used by The Armenian aristocracy, which according to historical references in Iranian, and Islamic sources, that similarity of dinner-table of Armenian, and Iranian kings approved.
ملخص الجهاز:
پیشینه روابط فرهنگی ایران و ارمنستان؛ مطالعه موردی: خوراک "خامیز" در منابع تاریخنگاری ارمنی و دوره ساسانی 1 آرتیمس کیوان 2 ، زینب علیزاده مکوندی 3 سال اول | شمارۀ 2، زمستان 1400 | شماره پیاپی 2 صفحات: 48-37 چکیده خوراکها و شیوه تهیه آنان بخشی از تاریخ حیات اجتماعی مردمان ایرانی و همسایگان آنان در جهان باستان است.
این پژوهش به دستاویز منابع اولیه و پژوهشهای معتبر نشان خواهد داد که در سطور منابع ارمنی به «خامیز» به عنوان خوراک مورد استفاده طبقه اشرافی ارمنستان اشاره شده است که با توجه به اشارات تاریخی در منابع ایرانی و اسلامی اشتراک آن بر خوان پادشاهان ارمنی و ایرانی تأیید میشود.
خامیز در متن فارسیمیانهی خسرو قبادان و ریدگی در خصوص آداب خورد و خوراک و بزمهای درباری در جامعهی ایرانی و طبقه اشرافی ایران در عصر باستان و باستان متأخر به واسطه منابع کهن ایرانی، همچون کتاب اوستا، متون فارسیمیانه، تواریخ یونانی و رومی و همچنین آثار تاریخنگاران در دوران اسلامی و دادههای باستانشناختی (سنگ نگارهها، ظروف طلا و نقره ) که از دوران ساسانی برجای مانده است، میتوان به دریافتی از آنچه که در رابطه با شیوه خورد و خوراک و بزمآرایی در دربار و طبقه اشرافی ایران مرسوم بود، رسید.
آگاهی از آنچه که در منابع ارمنی در خصوص نوع خوراک و شیوه مصرف آن در این پژوهش به آن اشاره رفت نمونهای کوچک از فرهنگ غذایی طبقه اشرافی در عصر باستان متأخر در ارمنستان بود.