خلاصة:
مسئله دینداربودن و مدرنبودن یکی از مسائل بسیار مهم دوران جدید و معاصر است.
برخی معتقدند که در این مسئله نوعی تناقضنمایی وجود دارد؛ زیرا مدرنبودن دارای
مؤلفههایی است که اساسا با دینداربودن سازگاری ندارد. اغلب الاهیدانان جدید و
نیز فیلسوفان دین به نحوی به این مسئله پرداختهاند و راهحلهای مختلفی برای آن
ارائه دادهاند. هانس کونگ، الاهیدان معروف کاتولیک، با یک رویکرد جدید مدعی است که
توانسته یک راهحل معقول ارائه دهد. او این مسئله را تحت عنوان «مسیحیبودن» به
تفصیل مورد بحث قرار داده و در نهایت به این نتیجه رسیده است که مسیحیبودن یعنی
«انسانبودن» و بدین معنا «مسیحیبودن» با هر نوع «دینداری» دیگر سازگاری دارد. در
این نوشتار رویکرد او به مسئله و نیز راهحلی که ارائه داده است مورد تبیین و بررسی
و نقد قرار میگیرد.
ملخص الجهاز:
"دینداری در دوره مدرن مسئلهای که نه تنها ذهن اندیشمندان را به خود مشغول داشته، بلکه دغدغه بسیاری از انسانهای اهل فکر و مطالعه نیز بوده و هست این است که در دوره مدرن دینداری به چه معنایی است؟ به عبارت دیگر آیا میتوان در این دوره هم دیندار بود و هم مدرن یا اینکه این دو مقوله اساسا با هم سر سازگاری ندارند؟ طبعا قبل از هر چیز این پرسش مطرح میشود که دوره مدرن چه خصوصیات و ویژگیهایی دارد که ممکن است با دین و دینداری تعارض پیدا کند؟ درباره معنای مدرن و آغاز دوره مدرن دیدگاههای مختلفی وجود دارد که شاید بحث تفصیلی از آنها در این مقاله نگنجد.
» (Ibid: 280) معیارهای انسانبودن حال که مسیحیبودن همان انسانبودن است و درواقع تحقق اراده خدا بر زمین در گرو انسانبودن انسانهاست، مهمترین پرسشی که در اینجا مطرح میشود این است که معیار انسانبودن چیست؟ به عبارت دیگر چه کسی و با چه معیاری تعیین میکند که انسانبودن چه لوازم و اقتضائاتی دارد؟ آیا عیسی و خدایی که او را فرستاده است انسانبودن را معنا میکنند یا خود انسانها؟ طبعا این مسئله به تعیین هنجارها و اصول انسانی حاکم بر زندگی انسان باز میگردد؛ اصول و هنجارهایی که رعایت آنها نشانه انسانبودن و نقض و نادیدهگرفتن آنها حاکی از انساننبودن است.
و چنانکه گذشت، از آنجا که در بحث انسانبودن و مسیحیبودن عمل اصالت دارد، بنابراین میتوان نتیجه گرفت که از دیدگاه هانس کونگ مسیحیبودن و پیرو دیگر ادیانبودن عملا تفاوتی ندارد؛ زیرا آنچه اهمیت دارد این است که انسانها در عمل انسانی رفتار کنند و انسان واقعی باشند."