ملخص الجهاز:
»3 مسألهء مهم دیگر که در اینجا باید بدان اشاره کنیم اینست که مقدار بسیاری از منابع و مآخذ اهل تحقیق در موضوعات ادبی و تاریخی و اجتماعی بزبان عربی است و اینان در راه تحقیق و تتبع ناگزیر از مطالعهء آثار مزبور هستند و این امر نیز مستلزم آشنایی بزبان عربی (1)-گلستان(کلیات سعدی)مصحح فروغی ص 42 (2)-همان کتاب ص 168 (3)-همان کتاب ص 170 است مگر اینکه منابع مذکور بعربی ترجمه شده و در اختیار اهل تحقیق گذاشته شود؛لازمهء این امر نیز وجود عربیدانان شایسته و متخصص است،و در هرحال برای تربیت چنین کسانی باید این زبان بمحصلان و دانشجویان تعلیم گردد تا از میان آنان اشخاص موردنظر برگزیده شوند.
در این مورد سخن بسیار است همین اندازه میگوئیم که برای یک نوآموز تاحد امکان باید از روش مقایسه استفاده کرد یعنی قواعد عربی را با مقایسهء آن با قواعد فارسی تدریس کرد مثلا در شرح اسم فاعل نخست صفت فاعلی را که در فارسی غالبا با افزودن علامتهای«نده»،«ان»و جز آنها ساخته میشود شرح دهند و آنگاه به بیان اسم فاعل عربی بپردازند،و فایده و ضرورت یاد گرفتن اسم فاعلی و ارتباط این قاعده را با فارسی نیز یادآور شوند.
دورهء دوم دبیرستان در این دوره یک دورهء کامل از صرف و نحو عربی باتوجه بتحولات اخیر باید بدانشآموز تعلیم شود و در قسمت قراءت از متون مختلف ادبی و بخصوص تاریخی و اجتماعی باید برگزید تا در نتیجهء آشنایی کامل باینگونه متون پس از فراغت از تحصیل و تکمیل معلومات بتوانند آثار ادبی،تاریخی و اجتماعی را که بعربی تألیف شده و جزء مآخذ در تحقیق و تتبع قرار گرفته بفارسی ترجمه کنند.