خلاصة:
تاکنون دربارة طبقات مفسران، کتابهای مختلفی نوشته شده است که بدون شک یکی از
بارزترین آنها کتاب«التفسیر و المفسرون» تألیف دکتر محمدحسین ذهبی است. ذهبی در این
اثر، علاوه بر مباحث تفسیری و تاریخی، به معرفی و نقد و بررسی کتب تفسیری نیز
پرداخته است. اما وی در معرفی، نقد و بررسی تفاسیر مذهب اهلبیت(ع)، در چارچوب عدل
و انصاف حرکت نکرده که این هم یا ناشی از کمبود اطلاعات وی از تفاسیر مذهب
اهلبیت(ع) و یا به سبب تعارض با حوادث و وقایع روشن و انکار ناپذیر تاریخی است.
این نوشته شامل نقد و بررسی دیدگاههای ذهبی دربارة سه آیه معروف قرآن(تطهیر، ولایت
و اولیالامر) است که مهمترین ادلة برتری و فضیلت اهلبیت(ع) به حساب میآیند و
آیات ولایت نامیده میشوند.
There has been published various books on the interpretation of Quran، among them "Al-Tafsir Al-Mofaseron"، authored by Dr. Zahabi، is undoubtedly the most prominent one. In addition to interpretation and historical issues، Zahabi has challenged and criticized the other books published on interpretation too. But unfortunately he has taken an unfair approach toward judging the interpretations belonging to Ahlulbayt، and this can be either a result of his poor knowledge of Shiism or the will to challenge the most clear and undeniable historical facts. However، by implying this، we are not going to confirm the content validity of all Shiite interpretations of some verses of Quran، since there are cases of hinting the esoteric meaning، while overlooking the occasions of revelation and the apparent meaning of the verse. This heedless approach can leave an irreplaceable effect on Shiite belief. The present attempts to study Zahabi's views on three well-known verses of Purification (Tathir)، Guardianship (Velayah) and Holders of Authority (Ololamr).
ملخص الجهاز:
"قال امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیهالسلام: انما امرالله عزوجل بطاعةالرسول لانه معصوم مطهر، لایامر بمعصیته و انما امر بطاعةاولیالامر لانهم معصومون مطهرون لا یامرون بمعصیته؛8 حضرت امیرالمومنین امام علی(ع) فرمود: «همانا خداوند ـ عزوجل ـ به اطاعت از پیامبر دستور داده است، برای اینکه پیامبر معصوم و مطهر است و به معصیت خدا دستور نمیدهد؛ و همانا خداوند به اطاعت از صاحبان امر(امامان) دستور داد؛ زیرا آنها نیز معصوم و مطهرند و به معصیت خداوند دستور نمیدهند.
5. اگر همه منابع حدیثی تفسیری و تاریخی فریقین به دقت بررسی شود، آشکار میگردد که در طول تاریخ اسلام جز رسول عظیم الشأن اسلام حضرت محمد بن عبدالله(ع)، و امامان معصوم اهلبیت(ع)، هیچ شخص دیگری ادعای عصمت و پاکی از گناهان ظاهری و باطنی نکرده است.
20 بخش دوم: آیه ولایت و رهبری امام علی(ع) دکتر محمدحسین ذهبی درنقد و بررسی تفسیر گرانسنگ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، به استدلال شیخ طبرسی(م 548 ق) به آیه ولایت(مائده: 55) در اثبات رهبری حضرت علیبنابیطالب(ع) متعرض شده و پس از نقل استدلالها و بیانات شیخ طبرسی در خصوص آیه مذکور، چنین مینویسد: «بدون شک این مطالب سست است چون حدیث صدقه دادن علی(ع) در حال نماز ـ که محور کلام میباشد ـ یک حدیث جعلی و بدون اصل و اساس است...
حدیث اول امام علی(ع) میفرماید: انما امرالله عزوجل بطاعه الرسول لانه معصوم مطهر و لایامر بمعصیته، و انما امر بطاعه اولیالامر لانهم معصومون مطهرون لایأمورن بمعصیته؛31 «همانا خداوند عزوجل به اطاعت از پیامبر(ص) دستور میدهد، چون پیامبر معصوم و پاک از هرگونه گناه است و هرگز به معصیت الهی دستور نمیدهد."