خلاصة:
یکی از صفاتی که در قرآن و روایات برای خداوند متعال بیان شده،«نوآور بودن»است.نویسنده این صفت را از همین منظر مورد بررسی قرار داده است.ازاینرو نوشتار حاضر پژوهشی است در مفهوم نوآوری الهی و زوایا و ابعاد مربوط به آن،و همچنین ویژگیها و اقسام آن.
nnovator (Al-Badī‘) is among the Divine Attributes، which relates to Divine Action. In view to this meaning and its derivatives، the writer takes a look at the expression of this attribute in the Qur'an. Besides that، he also brings up some of the traditions by the Infallible Imams، which are pertinent to this topic.
ملخص الجهاز:
یکی از صفاتی که برای خداوند وجود دارد این است که او در کار خلقت آسمانها و زمین و دیگر مخلوقات نوآور است و بنابر توحید فاعلی مبدأ هر نوآوری اوست.
این نکته قابل توجه است که«بدیع» گاهی به معنای آن شیء نوآوری شده است،چنانکه در خطبه حضرت علی علیه السلام آمده است:«الحمد لله الذی لا یموت و لا تنقضی عجائبه لأنه کل یوم فی شأن من احداث بدیع لم یکن»5؛ حمد برای خدایی است که نمیرد و عجائب خلقت او پایان نمیپذیرد،زیرا هر روز در شأنی است از برای ایجاد بدیعی که نبوده است.
در روایت سدیر صیرفی آمده است که شنیدم حمران سؤال میکند از ابا جعفر علیه السلام از فرموده خداوند متعال بدیع السموات و الأرض امام فرمود: همانا خدای عز و جل نوآوری کرد همه اشیاء را به علم خودش بدون آنکه شبیه قبل از آنها باشد؛پس نوآوری کرد آسمانها و زمینها را درحالیکه قبل از آنها آسمانها و زمینهایی وجود نداشت.
در حدیثی از امام صادق علیه السلام آمده است که در تفسیر گفته خداوند عز و جل که گوید و قالت الیهود ید الله مغلولة (مائده46/)؛یهود گفته که دست خدا (1)الکافی،ج 1،ص 652؛بحار الانوار،ج 62، ص 561.
در سخنان امام صادق علیه السلام آمده:«ان الله سبحانه اظهر ربوبیته فی ابداع الخلق»3؛همانا خداوند سبحان ربوبیت خویش را در نوآوری مخلوقات ظاهر ساخت؛یعنی در ربوبیت الهی و پرورش موجودات نوآوری وجود دارد،زیرا همانطور که در تفسیر هدایت آمده«ربوبیت به معنای پروردن و نو کردن (1).