خلاصة:
جهت مطالعه سیتسمهای سینوپتیکی سیلزا در حوضه شفارود،دبی روزانه ایستگاه هیدرومتری پونل در دوره آماری 8991-1691 مطالعه و براساس آستانه اختلاف فاحش در این حوضه 702 روز همراه با پدیده سیل به دست آمد.با بررسی و طبقهبندی سیلابهای فوق،04 سیل با دبی بالا مطالعه و در نهایت 71 سیل شاخص(با اطلاعات کامل)از بین این سیلابها انتخاب گردید و نقشههای سینوپتیکی سطح زمین و سطح 005 هکتوپاسکال این سیلابها برای سه روز قبل تا یک روز بعد از وقوع سیل مطالعه و براساس آن الگوهای سیلزا شناسایی، طبقهبندی،تجزیه و تحلیل و نتایج زیر حاصل شد: 1-بررسی روزهای بارانی همراه با پدیده سیل،نشان میدهد که حدود 03 درصد سیلابها در زمانی رخ داده که حوضهی شفارود فاقد بارش بوده است و با توجه به زمان وقوع این سیلابها-ماههای اسفند(مارس)و فروردین(آوریل)-این نتیجه به دست میآید که منشاء این سیلابها از ذوب برف است. 2-ماههای شهریور،مهر و آبان بیشترین تعداد سیل را دار بوده،این ویژگی با رژیم بارش آن تطابق دارد حدود 44 درصد سیلابهای حوضه در این سه ماه دریافت میگردد. 3-کمترین فراوانی سیلاب(با میزان 21 درصد)به ترتیب مربوط به 4 ماه دی(ژانویه)،تیر (ژوئیه)،مرداد(اوت)و اردیبهشت(مه)است. 4-حدود 07/6%سیلابها زمانی ایجاد میگردد که محور ناوه مستقر در سطح 005 هکتوپاسکال در غرب خزر قرار گیرد.عامل ایجاد بقیه سیلابها واچرخندها(52/3%)و چرخندهای(5/88%)سطح زمین است.معیار این تقسیمبندی براساس الگوهای سینوپتیک رد روز وقوع سیل با توجه به زمان تأخیر که در این حوضه 21/45 ساعت میباشد.به دست آمده است.منابع رطوبتی عمده این سیلابها دریای خزر،مدیترانه و دریاچه آرال است.
ملخص الجهاز:
"شفارود،در جنوب غربی دریای خزر در استان گیلان میباشد،که با استفاده از دادههای هیدرومتری روزهای سیلابی مشخص و براساس نقشههای سینوپتیکی الگوهای منجر به
دریای خزر در این روز متاثر از دو سیستم کمفشار مستقر بر روی خلیج فارس و
محور ناوهی این سیستم تقریبا در امتداد مدار 04 درجهی غربی از شرق دریای سیاه عبور نموده،اثر این سیستم بر دریای خزر اندک و در سطح زمین نیز در ایستگاه پونل باران ثبت
روی روسیه که محور پشتهی آن تا مرکز خزر کشیده شده است شرایط را در سطح زمین برای
این سیستم بین مدار 02 تا 03 درجه تا شرق دریای مدیترانه کشیده شده و باعث انتقال هوای
شکل 6-الگوی آرایش کنتوری در تراز 005 هکتوپاسکال در روز 71 اوت 7891 2-الگوهای منجر به سیل از منشاء دریای خزر
بریتانیا یک سیستم چرخنندی با فشار 099 هکتوپاسکال شکل گرفته امواج ناشی از این سیستم بر روی غرب دریای مدیترانه کشیده شده در جلوی این سیستم در شمال دریای سیاه یک
بر روی آرال قرار گرفته است،محور ناوهی این سیستم از مرکز دریای خزر عبور نموده،تمام
تحتتأثیر قرار داده است حرکت این سیستم به وسیله واچرخند مستقر بر روی سیبری با فشار
فشار 0001 میلیبار شکل گرفته و ناوهی این سیستم تا شمال غرب اروپا نیز کشیده شده
در نقشههای سطح بالا(005 هکتوپاسکال)در این روز نیز سیستم فعال،سیستم کم
در این الگو معمولا یک سیستم چرخندی بسیار قوی در منطقه مستقر میگردد که مرکز آن معمولا بر روی دریاچهی آرال بوده،با هجوم هویا سرد به صورت همرفت وزشی بارشهای"