خلاصة:
مروری بر اعتبارات طرحهای تملک داراییهای سرمایهای در طی سالهای برنامه سوم توسعه نشان میدهد که در طول این سالها به طور متوسط حدود 16 درصد بودجه عمومی به طرحهای تملک داراییهای سرمایهای تخصیص یافته و در مجموعه بین سالهای مذکور حدود 248 هزار میلیارد ریال از طریق طرحهای مذکور در اقتصاد کشور سرمایهگذاری شده است. به رغم صرف چنین بودجهای،طرحهای تملک داراییهای سرمایه در طی مراحل پیشبینیهای قانونی برای گزینش و تصویب در فرایند بودجهای با مشکلات زیادی مواجه است و این مشکلات حداقل در سه مرحله امکان سنجی،مرحله اجرای طرح و مرحله بهرهبرداری قابل بررسی هستند. از طرف دیگر به دلیل فقدان مبنای دقیق کارشناسی در برآوردهای اعتبارات مورد نیاز طرحهای تملک داراییهای سرمایهای،میزان اعتبارات هر ساله در بودجههای سنواتی دچار تغییرات گستردهای میشود.بر اساس اطلاعات اسناد بودجهای در بین سالهای 1380-1379 فقط در طول یک سال علاوه بر این که 24/2 سال بر طول دوره اجرای هر طرح افزوده شده است،این افزایش خود هزینهای بالغ بر 6443 میلیارد ریال بر دوش دولت تحمیل کرده است.این میزان هزینه در سال 1381 به 19700 میلیارد ریال با افزایش دوره اجرا به 5/1 سال،در سال 1382 به 37906 میلیارد ریال با افزایش دوره اجرا به 34/1 سال و در سال 1383 به 52865 میلیارد ریال با افزایش دوره اجرا به 63/1 سال رسیده است. طولانی شدن زمان انجام طرحهای تملک داراییهای سرمایهای و زیان حاصل از آن،رفع این معضل را ضروریتر ساخته است.به نظر میرسد برای رفع این معضل باید از دو بعد موضوع را مورد بررسی قرار داد،که یک بعد آن تدوین یک چارچوب مشخص برای فرایند شکلگیری،اجرا و بهرهبرداری طرحهای تملک داراییهای سرمایهای جدید است و بعد دیگر آن اولویتبندی و اتمام طرحهای نیمه تمام و در حال اجرا در کوتاه مدت است.
ملخص الجهاز:
طرحهای تملک داراییهای سرمایهای(طرحهای عمرانی)و نحوه اجرای آنها علاوه بر این که
بودجه عمومی به طرحهای تملک داراییهای سرمایهای تخصیص یافته و در مجموع بین
مورد مشکلات طرحهای تملک داراییهای سرمایهای در دفتر مطالعات برنامه و بودجه در بهار 1383 با حضور آقایان
موافقتنامههای طرحهای تملک داراییهای سرمایهای در یک نوبت برای تمام دوران اجرا به
1379 سهم اعتبارات ردیف متفرقه از کل بودجه طرحهای تملک داراییهای سرمایهای 2/18
شده و برآورد سالهای آتی آنها 9515 میلیارد ریال است که در این میان سازمان مدیریت
6076 میلیارد ریال شروع شده است در حالی که در لایحه بودجه 1383 تعداد این نوع
اعتبارات پیشبینی شده در سال قبل برای اتمام طرحهای در دست اجرا اعتبار نیاز دارد و
5/3 سال به طور دوره مذکور در طرحهای وزارت کشور اضافه شده است در حالی که
این در حالی است که برای اتمام طرحهای در دست اجرا در
فصل برق 6315 میلیارد(با فرض عدم تغییر برآورد سال 1383)برای همان تعداد طرحها، اعتبار مورد نیاز است و بالاخره این که برای اتمام طرحهای در دست اجرا(مندرج در قانون
اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای مطابقت ندارد و این گونه طرحها باید در سر فصل
13 طرح با اعتباری معادل 7/2186 میلیارد ریال برای سال 1383 است و برآورد سالهای
بودجه(اعتبارات طرحهای تملک داراییهای سرمایهای)درج میشود که معمولا حاوی
خاتمه و اعتبار کل آنها نامشخص است در سال بعد به عنوان طرحهای در دست اجرا به
3. دفتر مطالعات برنامه و بودجه،تحلیلی بر اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای لایحه بودجه سال 1384 کل