خلاصة:
واژه پولشویی2برای توصیف فرایندی به کار میرود که در آن،وجوه و عواید غیرقانونی حاصل از فعالیتهای مجرمانه مانند قاچاق مواد مخدر،قاچاق اسلحه و کالا،قاچاق انسان، رشوه،اخاذی،کلاهبرداری و...در چرخهای از فعالیتها و معاملات و با گذر از مراحلی، شسته و ظاهری قانونی به خود میگیرد.به عبارت دیگر منشأ و منبع وجوهی که به صورت غیرقانونی به دست آمده است از طریق یک سلسله عملیات،پنهان شده و به صورت درآمد قانونی نمود پیدا میکند. پولشویی یک فرایند سه مرحلهای است:مرحله نخست مستلزم قطع هرگونه ارتباط مستقیم بین پول و جرم منشأ،مرحله دوم مخفی کردن رد پول برای جلوگیری از تعقیب آن و مرحله سوم بازگرداندن مجدد پول به مجرم به صورتی که نحوه اکتساب و محل جغرافیایی ان قابل ردیابی نباشد است. پدیده پولشویی آثار زیانبار اقتصادی،اجتماعی و سیاسی قابل توجهی برای جوامع به همراه دارد.برخی از این آثار عبارت است از:آلوده شدن و بیثباتی بازارهای مالی، بیاعتمادی مردم نسبت به نظام مالی،تغییرات جبری و ناخواسته در تقاضای پول،تغییر شدید در نرخ بهره و در نتیجه خروج پیشبینی نشده سرمایه از کشور،تضعیف بخش خصوصی قانونی،شکست برناههای خصوصیسازی،کاهش کنترل دولت بر سیاستهای اقتصادی،کاهش درآمد دولتها،فاسد کردن ساختار حکومت،آسیب شدید به اعتبار دولتها و نهادهای اقتصادی کشور. پولشویی به قاچاقچیان،تروریستها،دلالان اسلحه و دیگر مجرمان این امکان را میدهد تا آنها به حیات خود ادامه داده و به گسترش فعالیتهای مجرمانه بپردازند. پولشویی یا تطهیر پول فعالیتی مجرمانه،بزرگ مقیاس،گروهی،مستمر و درازمدت است که میتواند از محدوده سیاسی یک کشور مفروض نیز فراتر رود.لذا باید در تصویب قانون ضد پولشویی،همکاریهای بین المللی و پویایی این پدیده،مد نظر قرار گیرد.
ملخص الجهاز:
اکنون این معضل به حدی فراگیر شده که گفته میشود جرم شناختن پولشویی و تعیین مجازات برای آن،به منظور دفاع از اقتصاد ملی در برابر اقدامهای غیرقانونی سازمانهای مجرم که با قاچاق مواد مخدر و دیگر جرائم سازمان یافته به اعتبار و حیثیت اقتصاد قانونی صدمه میزنند و ثبات و امنیت اقتصادی را به مخاطره میاندازند،ضرورتی انکارناپذیر است.
امروزه در کشورهای پیشرفته جهان تعقیب مالی وجوه حاصل از قاچاق مواد مخدر و سایر جرائم سازمان یافته،مقدم بر کنترل فیزیکی است و اینجا است که مبارزه با تطهیر عواید حاصل از این جرائم یا پولشویی معنا پیدا میکند.
آگاهی کشورهای توسعه یافته از آثار پولشویی و تدوین قوانین و مقررات و اتخاذ تدابیر لازم برای مبارزه همه جانبه با آن باعث شده است که عواید حاصل از فعالیتهای مجرمانه فقط به منظور تطهیر(شسته شدن)به سوی کشورهایی سوق یابد که سازوکارهای نظارتی آنها در بازارهای مالی ضعیف است،یا تدابیری برای برخورد با این مشکل اتخاذ نکردهاند.
ازاینرو،میتوان انتظار داشت در صورت تصویب قانون منع پولشویی در مجلس شورای اسلامی: الف)نقل و انتقال وجوه حاصل از خرید و فروش مواد مخدر و سایر جرائم سازمان یافته با مشکل مواجه شده و امکان ردیابی شبکههای اصلی مجرمین،بسیار آسان خواهد شد؛ ب)مبارزه با قاچاق و اقتصاد زیرزمینی از حالت کنترل فیزیکی به کنترل مالی تبدیل شده و امکان فرار برای مجرمان بسیار دشوار و پیچیده خواهد شد؛ ج)اثبات جرائم سازمان یافته در محاکم قضایی آسانتر خواهد شد؛ د)امکان فرار مالیاتی تا حدود زیای کاهش خواهد یافت؛ هـ)خروج سرمایه از کشور که در حال حاضر هیچ اطلاق دقیقی از آن نیست،شفاف و مشخص میشود.