خلاصة:
میرزا احمد خان از 1271 ش تا کمی پس از جنگ جهانی اول حکمران بنادر جنوب بود.او حکومت جنوب را همواره به دلیل دور بودن از حکومت مرکزی بر حکمرانی دیگر مناطق ترجیح میداد؛زیرا با استفاده از دوری مسافت میتوانست افزون بر داشتن حکومت مطلقه در منطقه،ظلم و جورهای خود را نیز نزد اولیای امور دولت،خدمت قلمداد کند و سودهای سرشاری به دست آورد.دریابیگی هنگام انقلاب مشروطه در زمرهء مخالفان این انقلاب درآمد و به دولت انگلستان خدمت کرد.در جنگ دلیران بوشهر و تنگستان با قوای مهاجم انگلیس با آنکه خود ایرانی و مأمور دولت ایران بود،از انگلیسیها طرفداری کرد.او به دنبال اشغال بوشهر به دست نیروهای انگلیسی،به مخالفت با رئیس علی دلواری،رهبر جنبش ضد استعماری در جنوب،پرداخت و زمینهء تبعید آیت الله اهرمی،روحانی مبارز را فراهم آورد.مدرسهء سعادت،عمارت امیریه،عمارت دریابیگی از جمله یادگارهای او در دوران حکومتش در بوشهر است.
ملخص الجهاز:
"در همین ایام به احمد خان دریابیگی نزدیک شد و بعدها با کمک وی با رئیس علی خان
دریابیگی در این دوره از حکومت خود با شماری از اشرار متحد شد و همچون قبل،حکومت این ناحیه را به دلیل دور بودن از مرکز،به هر جای دیگر ترجیح داد؛زیرا
میرزا احمد خان دریابیگی دفتر گمرکی در دلوار تأسیس کردند و برای واردات و
میرزا احمد خان دریابیگی دوباره حکومت بوشهر را در دست گرفت و انجمن ملی شهر
جنوب و گمرکات ایران در این ناحیه دارای نقش مهم و استراتژیک بود و دولت سالانه هزاران تومان از مالیات بر گمرک و عوارض گمرکی درآمد داشت.
اشغال بوشهر و تصرف گمرک آن به پیشوایی آیت الله اهرمی بر دولت انگلیس
محمد علی شاه نیز احمد خان دریابیگی را مأمور سرکوبی قیام
رئیس علی دلواری با شنیدن این خبر،تصمیم گرفت با حمله به بوشهر زمینهء
احمد خان دریابیگی آیت الله اهرمی را در 18 جمادی الثانی 1327 به بصره تبعید کردند
قدرت از دست رفتهء خود را در بوشهر پس بگیرد و رئیس علی دلواری را از صحنهء قدرت
رئیس علی دلواری که همواره میرزا احمد خان دریابیگی را بزرگترین دشمن خود
طبیعی است که این جنبش،همانند هر جنبش انقلابی دیگر موافقان و مخالفان بسیاری داشت،با توجه به اهمیت منطقهء خلیج فارس از نظر سیاسی
جنوب به فرماندهی رئیس علی دلواری شکل گرفت،میرزا احمد خان دریابیگی به
دریابیگی در دورهء حکمرانی خود در بوشهر حوادثی را رقم زد که به ضرر ایران بود و"