خلاصة:
هدف این مقاله بررسی جایگاه آموزش انفرادی در تاریخ آموزش و پرورش ایران بوده و نویسندگان با بهرهگیری از روش تحلیلی-توصیفی در جهت شنات روش آموزش انفرادی که یکی از روشهای جدید و مطرح در آموزش است به بررسی سوابق تاریخی آن پرداخته و از این طریق چشمانداز روشنتری را برای آینده ترسیم نمایند.نتایج مطالعه نشان میدهد که از دیرباز با توجه به فضای موجود در تعلیم و تربیت ایران آموزش انفرادی جایگاه مهم و تأثیرگذاری در روند تعلیم و تربیت داشته است که با عنایت به این تجارب بهرهگیری از این شویه در حال حاضر میتواند فرصتی را بازسازی برخی از نارساییهای نظام تعلیم و تربیت مهیا نماید.
ملخص الجهاز:
"اگرچه در سالیان گذشته،به علت ناآشنایی معلمان و مربیان با تفاوتهای فردی روشهای یکسان و انعطافناپذیری برای یادگیری تمام دانشآموزان،در یک کلاس استفاده میشد،امروزه این امر به شدت نهی و ثابت شده که هر فرد با دیگری از بسیاری جهات تفاوت دارد و کاربرد فرایندی خاص برای تربیت همهی افراد مناسب نیست؛بنابراین،دانشآموزان یک کلاس گرچه از نظر فضای فیزیکی،در یک مکان گرد هم میآیند،هیچیک از آنها نمیتواند مثل دیگری یاد بگیرد؛ازاینرو،پرداختن به تفاوتهای فردی و تهیه و تنظیم آموزشهای مناسب هر فرد(تا آنجا که ممکن است.
در تمام این دوره،تعالیم خصوصی در بین خانوادههای طبقهی اشراف برجستگی خاصی داشت؛بنا بر این،در ایران باستان هم زمان و در بطن آموزشهای گروهی و جمعی که برای تقویت روح همکاری و التزام به رعایت حقوق دیگران و همچنین شناسایی آداب و آیین ملی و افتخارات نژادی و قومی صورت میگرفت،آموزشهای فردی جایگاه خاصی داشت که اهدافی چون پرورش شخصیت فرد به عنوان عضوی از جامعه یا تربیت ویژه برای سمتی خاص را دنبال میکرد.
پس از ورود اسلام به ایران،موانع طبقاتی از بین رفت و فراگیری دانش،تا حدود زیادی،از انحصار طبقات خاص جامعه درآمد؛مرکزها و سازمانهای آموزشی جدیدی تأسیس شد و سیل عظیمی از مشتاقان تحصیل به این مراکز گرویدند؛مثلا«در عهد طاهریان،تعلیم و تربیت به گونهای همگانی شد که حتی فرزندان طبقات پایین جامعه حق استفاده از آن را داشتند؛اما دیری نپایید که در دورههای بعدی مثل سامانیان، غزنویان و سلجوقیان که درخشانترین دوران رشد تمدن و فرهنگ ایرانی-اسلامی بود،اندیشهی تعلیمات عمومی به جد دنبال نگردید و تعلیم و تربیت جنبهی اشرافی پیدا کرد و اعیان و ملوک و امرای اطراف برای حفظ موقعیت خود به فرزندان و بستگان خویش خواندن و نوشتن میآموختند."