خلاصة:
اسکان غیر رسمی پدیدهای است که به دلیل عدم توزیع متناسب منابع اجتماعی-اقتصادی شکل میگیرد.با توجه به رشد شهرنشینی در جهان و ایران و وجود مهاجرتهای روستا-شهری، پیدایش و تکوین این پدیده سرعت بیشتری به خود گرفته است.مهمترین ویژگیهای این پدیده به وجود آمدن مساکن نامناسب و زیر استاندارد،فعالیت ساکنان در بخش غیر رسمی و وجود معضلات اجتماعی-اقتصادی است.دیدگاهها و راهبردهایی در زمینه ساماندهی سکونتگاههای حاشیهنشینان ارایه شده است.راهبرد توانمندسازی یکی از این راهحلها میباشد که در جهان و ایران مورد توجه میباشد.بنابراین وزارت مسکن و شهرسازی متولی ارایه راهکارها و سیاستهای ساخت مسکن و توانمندسازی سکونتگاههای زیر استاندارد میباشد.این مقاله،اسکان غیر رسمی و راهبردهای ساماندهی سکونتگاههای غیر رسمی و راهبردی توانمندسازی این سکونتگاهها را با توجه به سیاستهای تأمین مسکن در ایران بررسی کرده است.
ملخص الجهاز:
"لذا در ذیل برخی اقدامات که در چهارچوب راهبرد توانمندسازی پیشنهاد میشود و در این سند نیز آورده شده است را ذکر میکنیم: 1-شناسایی و به کارگیری روشهای مشارکت ساکنان در خدماترسانی زیربنایی، بادوامسازی و اصلاحات لازم فنی در این سکونتگاهها؛ 2-تشویق سازمانهای غیر دولتی برای حضور و مشارکت در امر ساماندهی و توانمندسازی اجتماعات؛ 3-اقدام ملی در جهت ایجاد ستادهای ساماندهی اسکان غیر رسمی و تشکیلات مربوط به آن در مناطق و واگذاری اختیارات هماهنگی و هدایت دستگاههای دولتی و عمومی به این ستادها؛ 4-برقراری ساز و کار لازم قانونی برای حل اختلافات حقوقی و پشتیبانی از حق مسکن و امنیت سکونت در سکونتگاههای غیر رسمی موجود؛ 5-تقویت و ایفای نقش تضمینکننده و تنظیمکننده در جهت دسترسی همگان و در حد توان مالی اقشار کم درآمد شهری به نهادهای مسکن؛ 6-حمایت بخش دولتی-عمومی از خانهسازی خانوارهای متقاضی کم درآمد و تشویق بخش خصوصی محلی به عرضه کالا و خدمات مورد نیاز آنها و الویت دادن به اجرای طرحهای انبوهسازی در این زمینه؛ 7-بازنگری کلیه قوانین و مقررات محدودهکننده دسترسی اقشار کم درآمد به اعتبارات رسمی؛ 8-ایجاد صندوقهای محلی برای خرده وام و پسانداز مسکن و اشتغال با مشارکت و سرمایه اولیه خود مردم ضمن بهرهگیری از منابع دولتی،عمومی و خصوصی؛ 9-تخصیص بخشی از وامهای یارانهای بخش دولتی برای تأمین مالی اولیه صندوقهای وام محلی مورد نظر در بند 8(هیأت وزیران،1382)."