ملخص الجهاز:
"به هر حال آنچه مسلم است سیاست حزب توده با طرح پیشنهادات شوروی در مرود بهرهبرداری از نفت شمال تغییر کرد:دکتر کشاورز عضو فراکسیون پارلمانی حزب توده در توجیه برخورد مثبت حزب با تقاضای شوروی در کتاب«من متهم میکنم»،نوشت:«فراکسیون پارلمانی حزب توده معتقد بود که شرکت شورویها در استخراج نفت شمال سبب خواهد شد تا دموکراسی و آزادی بیشتری در ایران به وجود آید و از نفوذ کمپانی نفت انگلیس کاسته شود».
دولت ساعد که مذاکرات نفت را با نمایندگان آمریکایی و انگلیسی آغاز کرده بود،ضمن رد پیشنهاد شوروی در مورد بهرهبرداری از نفت شمال،اعلام کرد بحث پیرامون دادن امتیاز نفت به شرکتهای خارجی به پایان یافتن جنگ موکول شده است.
حزب توده نیز در نشریات خود اعلام کرد که با اصل اعطای امتیاز مخالف است که با«امتیازاتی که به منظور استثمار ملت باشد و مبنای استقرار نفوذ شوم بیگانگان قرار گیرد مخالفت خود را به عنوان اولین وظیفه هر ایرانی و هر ایران خواهی اعلام میداریم و این مخالفت را یکی از مواد مبارزه مقدس خویش بر علیه استعمار میدانیم...
حزب توده در جریان مطرح شدن تقاضای امتیاز نفت شمال از سوی دولت شوروی نشان داد که تا چه میزان به دفاع از استقلال و تمامیت ایران که در مرامنامه نخست خود آن را از اهداف خود اعلام کرده بود،پایبند است.
حزب توده که استقلال را چنین تعریف کرده بود:«استقلال یعنی هیچ اراده خارجی بر ملت ایران تحمیل نشود و ایرانی کشور خویش را به هر طریقی که میخواهد اداره کند»،در برابر سیاستهای دولت شوروی که خواهان بهرهوری از منابع نفت ایران بود، توجیه حزب این بود که دولت شوروی استعماری نیست."