خلاصة:
سنجش و مقایسه کمی و کیفی انتشارات علمی دانشگاه ها در قالب گروه های دانشگاهی از شیوه های بسیار مفید برای ارزیابی نسبی تولیدات علمی این گروه ها، بر مبنای امکانات و فرصت های موجود است. به همین منظور و در جهت ارتقا سطح کیفی تحقیقات علمی در دانشگاه ها، پژوهش حاضر انتشارات علمی دانشگاه های ایران در پایگاههای استنادی Web of Science ISI را در یک دوره ده ساله (2006-1997)، بر مبنای شاخص های کمی و کیفی علم سنجی (انتشارات، استنادات، عامل اثرگذار، درصد مدارک استناد شده) در قالب سه گروه (دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دانشگاه های وابسته به وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر دانشگاه ها) مقایسه و بررسی کرده است. پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه پژوهش را کل دانشگاه های ایران تشکیل داده است، که در پایگاه های استنادی موسسه اطلاعات علمی (ISI) انتشارات علمی داشتند. نمونه گیری بر مبنای تحقیقات گارفیلد، به صورت قضاوتی غیراحتمالی بوده و 64 دانشگاه را شامل شده است که حداقل 25 تولید علمی در این دوره زمانی در پایگاه های استنادی (نمایه استنادی) علوم، نمایه استنادی علوم اجتماعی، نمایه استنادی هنر و علوم انسانی) داشته اند. داده های لازم از طریق ابزار تحلیلی پایگاه های مذکور گردآوری شده و به روش آمار توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 13، تجزیه و تحلیل شد.
یافته های پژوهش نشان می دهند که گروه های دانشگاهی نام برده بر مبنای شاخص کمی تولید و شاخص کیفی استناد تفاوت معنی داری ندارند و این در حالی است که بر مبنای شاخص های کیفی عامل اثرگذار و درصد مدارک استناد شده، دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، ... نسبت به دانشگاه های وابسته به وزارت بهداشت، ... در وضعیت مطلوب تری قرار دارند. نتایج رتبه بندی دانشگاه ها نیز نشان می دهد که اغلب دانشگاه های برتر بر مبنای هر 4 شاخص از دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هستند. در بخش رتبه بندی دانشگاه ها، یافته ها بیان کننده آن است که رتبه بندی دانشگاه ها بر مبنای شاخص های کمی و کیفی نتایج متفاوتی دارد و دانشگاه های شیراز، صنعتی اصفهان و تبریز تنها دانشگاه هایی هستند که در فهرست دانشگاه های برتر بر مبنای هر 4 شاخص حضور دارند. متفاوت بودن نتایج ارزیابی دانشگاه ها بر مبنای شاخص های کمی و کیفی علم سنجی، چه در سطح فردی و چه در سطح گروه های دانشگاهی لزوم توجه به هر دو بعد شاخص ها را در ارزیابی ها روشن می کند.
ملخص الجهاز:
"اندیشههای نوین تربیتی دانشکدهء علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهراء س دورهء 4،شماره 3 پاییز 1387 صص 105-126کمیت و کیفیت تولید علم در دانشگاههای ایران سعیده ابراهیمی* دانشجوی دکترای تخصصی کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه شهید چمران اهواز دکتر زهیر حیاتی دانشیار و عضو هیأت علمی بخش علوم کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه شیرازچکیده سنجش و مقایسه کمی و کیفی انتشارات علمی دانشگاهها در قالب گروههای دانشگاهی از شیوههای بسیار مفید برای ارزیابی نسبی تولیدات علمی این گروهها،بر مبنای امکانات و فرصتهای موجود است.
به همین منظور و در جهت ارتقاء سطح کیفی تحقیقات علمی در دانشگاهها،پژوهش حاضر انتشارات علمی دانشگاههای ایران در پایگاههای استنادی Web of Science ISI را در یک دورهء ده ساله (1997-2006)،بر مبنای شاخصهای کمی و کیفی علم سنجی(انتشارات،استنادات،عامل اثرگذار،درصد مدارک استناد شده)در قالب سه گروه(دانشگاههای وابسته به وزارت علوم،تحقیقات و فناوری، دانشگاهها)مقایسه و بررسی کرده است.
از دلایل احتمالی که میتوان برای این امر برشمرد،این است که همانگونه که نتایج تحقیقات اعتماد(1382)و صبوری (1381)نیز نشان میدهد بخش اعظم تولیدات علمی ایران در مجلات معتبر بین المللی در حوزه شیمی و زمینههای وابسته هستند،که پژوهشگران این حوزه به طور عمده در دانشگاههای وابسته به وزارت علوم تمرکز یافتهاند."