خلاصة:
مقوله «اسماء السور» زیر مجموعه مبحث جامع علوم قرآنی و اساس و پی رنگ «نام سوره
ها» در قرآن کریم و احادیث مأثوره است. به جز نامهای متعارف سوره ها در مصاحف
متداول، بسیاری از سوره ها، یک یا دو، و یا چند نام و عنوان دیگر هم دارند که در
مجموع افزون بر دویست و پنجاه مورد است و به لحاظ شکل و مضمون، طیف گسترده ای را
تشکیل می دهند و در مواردی بستر پدیداری نامهای متعارف سوره ها و از جهت سند و مبنا
گونه گون و در خور نقد و ارزیابی می باشند. این نبشتار با این آهنگ سامان یافته تا
جای خالی پژوهشی آکادمیک درباره دیگر اسامی سوره ها - تااندازه ای - پرگردد و
پرسشهای مقدر یا موجود در این عرصه پاسخ یابد. در شماره پیشین بخش نخست این نوشتار
تقدیم علاقه مندان شد واینک بخش دوم آن ارایه می گردد.
ملخص الجهاز:
"81- التکویر 81-1- إذا الشمس کورت، این عنوان که از گونه نامیدن یک سوره به آیه آغازینی اوست، در احادیثی از پیامبر(ص) (حاکم نیشابوری، 2/560)، ابن مسعود (ابن حنبل، 1/417- 418 «مسند عبدالله بن مسعود»؛ ابوداود، 2/117؛ ابن عاشور، 29/57)، امام کاظم(ع) (= العالم) (مجلسی، 82/42)، صادقین(ع) (همو، 84/239)، مذکور افتاده و در صحیح بخاری، جامع ترمذی، و تفسیر طبری نیز همین عنوان آمده است (ابن عاشور، 30/139).
87- الأعلی 87-1- سبح اسم ربک الأعلی، این عنوان که از نوع نامیدن یک سوره به آیه نخست اوست، در خبرهایی از پیامبر(ص) (نسائی، 5/508، 513؛ ابوداود، 2/500؛ ابن حنبل، 3/300، 308، 369 «مسند جابر بن عبدالله انصاری»؛ مسلم بن حجاج، 1/298 - 299)، أنس بن مالک (نسائی، 2/503)، سموه (همو، 3/124- 125)، أبی بن کعب (همانجا، 271- 274)، عبدالله بن زبیر (سیوطی، الدرالمنثور، 6/337)، علی(ع)، ابن عباس (طبرسی، مجمع البیان، 10/717)، امام کاظم(ع) (مجلسی، 82/25)، امام رضا(ع) (همانجا، 27) و امام صادق(ع) (همو، 86/311) به چشم می خورد.
99-2- (سوره) إذا زلزلت، این عنوان که از قسم نامیدن سوره ای به آغازین واژگان آیه نخست اوست، در احادیثی از پیامبر(ص) (طبرسی، مجمع البیان، 10/796)، علی(ع) (مجلسی، 94/382)، ابن عباس (سیوطی، الدرالمنثور، 6/379؛ الإتقان، 1/31) امام کاظم(ع) (مجلسی، 82/42)، و در حدیثی از أنس بن مالک - که ترمذی، مرفوعش دانسته است - و در حدیثی از عبدالله بن عمرو [عاص]، به چشم می خورد."